TESLA’YI EN BÜYÜK 11 OTOMOTİV FİRMASININ TOPLAMINDAN DAHA DEĞERLİ KILAN NE?

Teknolojideki dönüşüm süreçleri sanayi ve ticareti derinden etkiliyor. Üretimi Toyota’nın sadece 19’da 1’i olan yeni nesil elektrikli araç üreticisi Tesla’nın değeri, ABD’li otomobil kiralama devi Hertz’den aldığı 100 bin adetlik blok sipariş sonrası 1 trilyon doları geçti. Böylelikle dünyanın en büyük 11 otomotiv firmasının toplamından daha değerli hale geldi. Milyonun üzerine çalışana sahip Walmart’ın cirosu 600 milyar dolar ama pazar değeri 500 milyar doları bulamıyor. Klasik hipermarketler yerlerini Amazon’un liderliğini çektiği yeni nesil pazar yerlerine bırakıyor.

Sektörlerdeki dönüşümü değerlendiren Tırport Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan, Tesla’nın kendisini artık bir “otomotiv” değil “yüksek teknoloji şirketi” diye tanımladığını belirtti: “Tesla, insanlara bambaşka deneyimler vaad ediyor. Akıllı araçlarıyla, pil ve şarj teknolojileriyle, yeni nesil tam otomatik üretim sistemleriyle, yakında paylaşımlı araçlarıyla yepyeni bir devrime imza atıyor. Özellikle paylaşımlı otomobil pazarına göz kırpan Hertz, elektrikli ve akıllı Tesla otomobillerle paylaşımlı otomobil pazarında inisiyatif alacak gibi duruyor.”

Tırport Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan, Tesla’nın kendisini artık bir “otomotiv” değil “yüksek teknoloji şirketi” diye tanımladığının altını çiziyor. 

“İNSANLAR ARTIK İHTİYACI OLDUĞU YER VE ZAMANDA
OTOMOBİLE ULAŞMAYI TERCİH EDECEK”
Dr. Arslan dönüşümün teknolojiye etkileri hakkında şunları dile getirdi:
“1908 yılında Ford’un T modeli ile seri üretime başlanan otomobilin 113 yıllık kitlesel üretim ve yaygınlaşma tarihi Hertz’in bu kararı ile yepyeni bir çağa giriyor. Amerikan kültürünün bir parçası olan araç sahipliği kavramı, dönüşmeye hazırlanıyor. İnsanların büyük kısmı artık otomobile sahip olmak yerine, ihtiyacı olduğu yer ve zamanda otomobile ulaşmayı tercih edecektir. Belki de araç talep ettiğinde bulunduğu yere araç gelip, onu bekleyecek. Hertz’in bu beklenmedik kararı, sektördeki tüm kiralama şirketlerini ve pazarda hakimiyeti olan kritik üreticileri stratejilerini komple gözden geçirmesine sebep olacak gibi duruyor. Elektrikli otomobile dönüş çok daha hızlanacak gibi duruyor.

“OTOMOBİL ÜRETİCİLERİ BİLE PAYLAŞIMLI
ARAÇ AĞLARINA ODAKLANACAK”
2020 yılında Norveç’te satılan sıfır otomobillerin yüzde 74,8’i, İrlanda’da yüzde 52,4’ü, İsveç’te ile yüzde 32,3, Hollanda’da yüzde 25’i elektrikli otomobillerden oluşuyor. UBER gibi taksi platformları, Amazon, Google, Alibaba, Tencent gibi teknoloji öncüleri hatta Toyota, Ford, BMW, Mercedes gibi geleneksel otomobil üreticileri paylaşımlı araç ağlarına odaklanmaya başlayacaklar.

“GELECEKTE ARAÇ SERVİSLERİNE İŞ DÜŞMEYECEK”
Klasik bir dizel ya da benzinli otomobile göre çok daha az parçaya sahip yeni nesil elektrikli otomobiller, bayilerin servislerine eskiden olduğu gibi para kazandırmayacaklar. Servislerde müdahale oldukça kısıtlı hale gelecek. Güncellemelerin çoğu bulut ortamlardan akıllı bir şekilde takip edilecek. Nasıl bugün LCD TV tamircilerine çok iş düşmüyorsa, gelecekte araç servislerine de düşmeyecek. Hatta araç kaza yaptığında bile kişiselleştirilmiş parçalar 3D yazıcılar ile üretilerek, araçlara takılacak. Kaportacı mesleği bile tarihe karışacak diyebiliriz.

“KLASİK HİPERMARKETLERİN YERİNİ
YENİ NESİL PAZAR YERLERİ ALIYOR”
Dünyada en büyük ciroyu, milyonun üzerine çalışana sahip Walmart yapıyor. Walmart cirosu 2021 sonunda pandemi etkisiyle 600 milyar dolara koşarken pazar değeri 500 milyar doları bulamıyor. Klasik hipermarketler yerlerini Amazon’un liderliğini çektiği yeni nesil pazar yerlerine bırakıyor. Netflix, TV ve Sinema sektörünü kökten yeniliyor. Zoom liderliğindeki yeni nesil iletişim platformları iş ortamlarını mesafeli ortak çalışılabilecek ortamlara taşıyor. Çok yakında aynı ofisin içinde farklı firmalarının çalışanları normal mesai yapmaya başlayacak, başladı bile.

“MARKET ZİNCİRLER, ÇOK STRATEJİK BİR DÖNÜŞÜMÜN ARİFESİNDE”
Milyarlarca dolar yatırım yaparak büyüyen perakende dünyasının Walmart, Aldi, Costco, Tesco, Carrefour gibi devleri ve Türkiye’de on binlerce şubeye ulaşan BİM, A101, Şok, Migros gibi market zincirleri çok stratejik bir dönüşüm kararının arifesinde. Bu şekilde büyümeye devam mı yoksa müşteri datasına ve tüketici davranışına uygun yapılanarak “DarkStore”lar ile yeni bir döneme başlamak mı?

“GETİR’İN PERFORMANSIYLA PAZARDAKİ
OYUNUN KURALLARI YENİDEN YAZILIYOR”
Türk girişim Getir, hızlı tüketim dünyasına “ultrafast delivery” kavramı ile Avrupa’da öyle yıkıcı bir etkiyle adını yazdırdı ki pazardaki oyunun kuralları adeta yeniden yazılıyor. Konvansiyonel rakipler, pozisyon almaya çalışıyorlar. Getir, tahmini olarak cirosunun en az 15-20 katı bir seviyeden 7,5 milyar dolar değerlemeden yatırım almayı başardı. Daha da çok büyüyecek gibi duruyor.

30 milyar dolar değerleme ile Çin’in en büyük lojistik platformu ve nakliye pazaryeri haline dönüşen Full Truck Alliance (FTA) 10 milyonun üzerinde kamyoncuya ev sahipliği yapıyor ve günde 40 binin üzerinde FTL/LTL taşımayı yönetiyor. Tarihinde ilk defa geçen yıl 26 milyon dolar kar açıklayan girişimde, Softbank, Alibaba, Tencent gibi büyük sermaye grupları yatırımcıdır.

“TÜRKİYE’DE 1,2 MİLYON AİLE GEÇİMİNİ
DOĞRUDAN KAMYONDAN KAZANIYOR”
Avrupa’nın en büyük karayolu yük taşımacılığı trafiğine sahip Türkiye’de günde ortalama 450 bin FTL( Tam Kamyon Yük) taşıma yapılıyor. Hafta başı günlük 600 bin taşımaya kadar çıkan trafik, hafta sonu 200 binlere geriliyor. Türkiye’de 8 binin üzerinde irili ufaklı lojistik/nakliye firması taşıma yapıyor. 880 bine yakın 16 ton ve yukarı kapasiteli kamyona ev sahipliği yapan Türkiye’de yollardaki kamyonların yüzde 85-90’ı şahıslara ait. Türkiye’de 1,2 milyon aile geçimini doğrudan kamyondan kazanıyor.

TIRPORT’UN 3 YILLIK HEDEFLERİ…
Türkiye’de faaliyet gösteren en büyük lojistik firması Türkiye pazarında sadece yüzde 0,7 paya sahip. Türkiye’nin en büyük 11 lojistik firmasının toplamı pazardan ancak yüzde 5 pay alabiliyor. 2021 üçüncü çeyrek sonu itibariyle Türkiye’de 3 bin 500’ün üzerinde FTL taşımayı kontrol etmeye başlayan ve Avrupa’nın sayılı lojistik teknolojilerinden birisi haline gelen Tırport, 3 yıl içinde pazarda yüzde 7 pazar payına ulaşmayı ve günlük 30 binin üzerinde FTL taşımayı yönetmeyi hedefliyor. Halen yaklaşık 60 kişilik bir ekiple bu dev operasyonu yöneten Tırport, günlük 30 bini aşkın taşımayı sadece 400 kişilik bir takımla yönetebileceğini düşünüyor.”