MERKEZ BANKASI KASASINA AĞUSTOSTA 6,4 MİLYAR DOLAR GİRECEK…

Ekonomist Mahfi Eğilmez, IMF’nin önümüzdeki ağustos ayının sonuna doğru üye ülkelere kotalarla orantılı halde tarihinin en yüklü SDR tahsisini yapacağını, 650 milyar dolarlık bu tahsisten Türkiye’ye yaklaşık 6,4 milyar dolar düşeceğini yazdı.

IMF’nin (International Monetary Fund/Uluslararası Para Fonu) “üye ülkelerin Covid-19 salgını sebebiyle eriyen döviz rezervlerine takviye yapmak için” Ağustos 2021’de 650 milyar dolarlık SDR (Özel Çekme Hakları-Special Drawing Rights) tahsis etmeye hazırlandığı; onay süreçleri tamamlandığında tutarın üyelerin IMF’deki kotaları oranında dağıtılacağı belirtildi. IMF, bugüne kadar üye ülkelere üç defa toplam 318 milyar dolar SDR tahsis etti. 250 milyar dolarlık son tahsis 2009 küresel krizi sürecinde gerçekleşti.

SDR, ULUSLARARASI BİR REZERV…
SDR; üye ülkelerin rezerv pozisyonlarını desteklemek amacıyla IMF tarafından 1969 oluşturulan uluslararası bir rezerv. SDR’ler teminat gösterilerek hak tanınan döviz miktarı belirli süre kullanılabiliyor. Ardından döviz ve SDR karşılıklı iade ediliyor.

Mahfi Eğilmez-Ekonomist, Hazine eski Müsteşarı, Öğretim Üyesi

TÜRKİYE, ŞİMDİYE KADAR 1 MİLYAR 71 MİLYON DOLAR SDR ALDI…
Türkiye, IMF’den bugüne kadar 1.071 milyon dolar SDR rezervi aldı. Okuduğunuz bu bilgileri kendine ait internet sitesinde (www.mahfiegilmez.com) 10 Temmuz 2021 tarihli yazısında dile getiren Ekonomist Mahfi Eğilmez, Türkiye’nin IMF’deki kotasının 4.659 milyon SDR olduğunu belirtiyor.

650 MİLYAR DOLARDA TÜRKİYE’NİN PAYI YAKLAŞIK YÜZDE 1
“Bu tutar 9 Temmuz 2021 itibarıyla (1 SDR = 1,4247 olduğuna göre) 6.637 milyon Dolara eşittir. IMF’nin kotaları toplamı 476.271 milyon SDR olduğuna göre Türkiye’nin toplam kotalardaki payı (4.659 / 476.271 = ) 0,98 (yüzde 1’e yakın) olmaktadır.” diyen Eğilmez, Ağustos sonuna planlanan 650 milyar dolarlık SDR tahsisinden Türkiye’ye (650 x 0.98) yaklaşık 6,4 milyar dolar pay düşeceğini ifade ediyor.

SDR’nin değeri aşağıdaki sepete göre ve sepetin içindeki para birimlerinin değerlerindeki değişime göre her gün değişime uğruyor. (Kaynak: www.imf.org)

SDR; para değil, para yerine geçmiyor ama para çekmeye hak veriyor.

SDR NEDİR, SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?
IMF’nin uluslararası likiditeyi düzenlemek amacıyla çıkardığı Özel Çekme Hakları (SDR); bir ülke merkez bankasının, başka bir ülke merkez bankasından, o ülkenin ulusal parasını çekmesine imkan tanıyan bir hak. Para değil, para yerine geçmiyor ama para çekmeye hak veriyor. Örneğin Türkiye dolara ihtiyaç duyduğunda, TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) elindeki SDR’leri ABD Merkez Bankası FED’e devrediyor ve karşılığında dolar alıyor. FED, SDR’leri kabul edip karşılığında dolar vermekle yükümlü. Bu işlemin bir süresi var. Süre dolunca TCMB aldığı doları, FED de SDR’yi karşılıklı iade ediyor.

IMF’DEKİ KOTANIN NE GİBİ BİR FONKSİYONU VAR?
Bir çeşit sermaye katılma payı niteliğindeki kota, IMF üyesi ülkelerin ekonomik güçlerini yansıtacak bir formülle hesaplanıyor. Kota yükümlülüğünün IMF’ye taahhüt edilmesi ve belirli bir miktarının yatırılması gerekiyor. IMF’nin temel kaynağı kotadır. Maliyetsiz olduğundan IMF’ye son derecede rahat bir hareket alanı sağlar. Kotanın önemi şu üç alanda ortaya çıkar: 1- IMF’deki oy gücü kotayla belli olur. 2- Ülke IMF’den destek alınmak istendiğinde desteğin hesabı kotaya göre yapılır. (Bu genel kural son yıllarda özel uygulamalarla aşıldığı ve eski önemini yitirdi.) 3- Ülke, IMF’den rezerv (SDR) tahsisi istediğinde bu tahsis ülkenin kotasına göre yapılır.

SDR; üye ülkelerin rezerv pozisyonlarını desteklemek amacıyla IMF tarafından 1969 oluşturulan uluslararası bir rezerv. SDR’ler teminat gösterilerek hak tanınan döviz miktarı belirli süre kullanılabiliyor. Ardından döviz ve SDR karşılıklı iade ediliyor.

Mahfi Eğilmez’in 10 Temmuz 2021 tarihli yazısının linki: https://www.mahfiegilmez.com/2021/07/agustos-sonuna-dogru-merkez-bankasnn.html