ORMAN YANGINLARINI ÖNCEDEN TESPİT EDECEK SENSÖR…

İklim değişikliği orman yangınlarının oluşmasına yol açarken, doğal yaşamı da tehdit ediyor. Orman yangınlarının olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırmak amacıyla kolları sıvayan İstanbul Bilgi Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi’ne bağlı Genetik ve Biyomühendislik, Endüstri Mühendisliği ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölüm öğrencileri orman yangınları önceden tespit edilebilecek sensör tasarladı.

BİLGİ Genetik ve Biyomühendislik öğretim üyesi Prof. Dr. Hatice Gülen’in danışmanlığında yürütülen orman yangınlarını önceden tespit edecek projede; Bilgi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi’ne bağlık Genetik ve Biyomühendislik Bölümü’nden Büşra Nur Kütük, İdil Salman ve Ayşe Betül Levent, Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden Şeyda Nur Keklik ve Damlasu Türkoğlu, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü’nden ise Kaya Uras Tuzcuoğlu ortaklaşa çalıştı.

Bu cihazlar; sıcaklık, nem, karbonmonoksit (CO), ve karbondioksit (CO2) miktarlarındaki değişime göre aktif oluyor.

ENERJİ GÜNEŞTEN
Sensörle birlikte; orman yangınlarının başlamasında etken nem, sıcaklık ve duman parametrelerinin ölçümlerinin takip edilmesiyle tehlikeli/kritik seviyelere ulaştığında çıkabilecek yangınlara önceden müdahale edilmesi amaçlıyor. Dijital tasarımı yapılan cihaz, enerjisini güneşten alıyor.

YÜKSEK MALİYET YAYGIN KULLANIMI ENGELLİYOR
Günümüzde halen kullanılan benzer sensörler sahip oldukları termal kamera teknolojisi sayesinde yüksek maliyet içerdikleri için her yeşil alanda yaygın bir şekilde kullanılmıyor. Örneğin İspanya’da 210 hektarlık alana yerleştirilen 96 cihaz bulunuyor. Bu cihazlar, uzaktan sıcaklık, nem, karbonmonoksit (CO), ve karbondioksit (CO2) miktarlarındaki değişime göre aktif oluyor. Bir başka örnek Kaliforniya’da kullanılan ve bazılarında GPS alıcısı bulunan sensörler. Bu sensörlerin farkı ise; sıcaklık, bağıl nem, barometrik basınç sensörleri kullanılarak tasarlanıyor. Türkiye’de de Antalya/Kumluca’daki Rhodiapolis antik şehri etrafına ve Boğaziçi Üniversitesi kampüsünde pilot uygulamalar bulunuyor.

Yüzde 20’nin altına düşen nem miktarı, 40 derecenin üstüne çıkan sıcaklık ve ortaya çıkan duman sonucu sensör harekete geçiyor ve bir alarm sistemine bağlanıyor.

40 DERECE ÜZERİ SICAKLIKTA SENSÖR DEVREYE GİRİYOR
Cihazın ölçüm yaptığı parametreler; nem, sıcaklık ve duman olmak üzere üç kola ayrılıyor. Bunlar iklimsel veriler olabildiği gibi bitkisel parametreleri de içerebiliyor. Yüzde 20’nin altına düşen nem miktarı, 40 derecenin üstüne çıkan sıcaklık ve ortaya çıkan duman sonucu sensör harekete geçiyor ve bir alarm sistemine bağlanıyor. Cihazda ağaçlara yerleştirilmek üzere sensör ve bir güneş paneli, toprağa yerleştirip nem miktarını ölçmek üzere bir FC-28 sensör ve lokasyon tespit edebilmek adına GSM/GPS kart yer alıyor. Cihazın aktif olduğu alan ise alarm sistemini harekete geçirecek uygunluktaki madde seviyelerini ölçtüğü anda yangının yeri ve büyüklüğü gibi veriler monitörlerinde bir uyarı oluşturuyor. Bu nedenle yangın büyümeden, ormanlar ve canlılar geri dönüşü olmayacak bir zarar görmeden durumun önüne geçilebiliyor.

BÜYÜMEDEN KONTROL ALTINA ALINABİLİYOR
Cihaz gerekli doğru koşullarda kullanıldığında yangın riski önceden tespit edilip önlem alınıyor. Buna ek yangınlar başlangıç aşamasında erken dönemde tespit edilebileceğinden erken müdahaleyle büyümeden kontrol altına alınıyor.