İRAN’DAN NÜKLEER DENETİMİN UZAMASINA YEŞİL IŞIK…

İran Hükümet Sözcüsü Ali Rebii, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile ülkesi arasında 2021 Şubat’ta imzalanan ve denetime imkan tanıyan teknik anlaşmanın uzatılabileceğini açıkladı. Normal şartlarda süre 24 Haziran’da sona eriyor.

İran’ın resmi haber ajansı IRNA’ya göre, ülkenin başkenti Tahran’da basın toplantısı düzenleyen Hükümet Sözcüsü Ali Rebii, “Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planı” adı verilen ve yaptırımların kaldırılmaması halinde UAEA’ya verilen denetim imkanlarının sınırlandırılmasını öngören yasanın çıkarılmasının ardından 22 Şubat’ta İran hükümeti ile UAEA arasında imzalanan 24 Haziran son geçerlilik tarihli “teknik anlaşmayı” yeniden uzatabileceklerini kaydetti.

Rebii, “UAEA ile teknik anlaşmanın uzatılmasının gerekliliği ve ihtimali konusunu değerlendiriyoruz. Bu konuda tüm seçenekleri masaya yatıracağız. Anlaşma yenilenmese dahi UAEA ile yalnızca Güvenlik Denetimi Anlaşması kapsamında çalışacağız.” dedi

UAEA ANLAŞMASININ BACKGROUNDU…
Muhafazakarların çoğunluğu elinde tuttuğu İran Meclisi, nükleer bilimci Muhsin Fahrizade’nin 27 Kasım 2020’de öldürülmesinden kısa süre sonra nükleer faaliyetleri hızlandırmayı hedefleyen “Yaptırımların Kaldırılması ve İran Ulusunun Çıkarlarının Korunması için Stratejik Eylem Planı” adlı yasayı 1 Aralık’ta çıkardı.

İran Atom Enerjisi Kurumu’nun “uranyumu en az yüzde 20 zenginleştirmeye başlamasını ve düşük düzeyli zenginleştirilmiş uranyum stoklarını artırmasını” zorunlu kılan yasa, nükleer anlaşmanın taraflarının iki ay içinde Tahran’ın bankacılık ilişkilerini ve petrol ihracatını normale döndürecek adımlar atmaması halinde, İran’ın 2016’dan bu yana gönüllü uyguladığı Ek Protokol’den ayrılmasını gerektiriyordu.

UAEA Başkanı Rafael Grossi, 21 Şubat’taki Tahran ziyaretinde yaptığı görüşmeler sonucunda geçici teknik uzlaşı sağlandığını ve bu kapsamda 3 ay daha UAEA’nın temel doğrulama ve izleme faaliyetlerinin “sınırsız” süreceğini açıklamıştı.

İran Atom Enerjisi Kurumu ise yalnızca 3 ay süreyle bazı nükleer faaliyetlerinin kaydedileceğini ancak belirtilen süre içinde yaptırımların kaldırılmaması halinde kayıtların UAEA’ya verilmeyeceğini belirtmişti. 24 Mayıs’ta sona eren geçici teknik anlaşma 24 Haziran’a kadar bir ay uzatılmıştı.

(ANKARA, A.A.)