“OTODA YEDEK PARÇA KRİZİ 2022’DE DE SÜRECEK”

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp, “talep mevcudiyeti, artan satışlar ve yüksek beklentilere” rağmen” bunların karşılanması için gereken yedek parça tedarikinde “ham madde, lojistik ve maliyet kaynaklı sorunlar” yaşandığını vurguladı: “Sektörde de bu yüzden çelişkiler, paradokslar mevcut. Parça bulunurluk krizinin ise 2022’de süreceğini öngörüyoruz.”

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği’nin (OSS) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp, 2021 yılı 3’üncü çeyrek verilerini değerlendirdiği açıklamasında, otomobil piyasasında Covid-19 salgınının etkisiyle meydana gelen ilave hareketliliğin doğrudan yedek parça sektöründeki talebe de yansıdığını belirtti.

“TALEPTEKİ ARTIŞ ÖNGÖRÜLEMİYOR”
Planlama ve tedarikle ilgili sıkıntılarla karşılaşıldığını kaydeden Özalp, “Önceden örneğin 100 birim sattığımız ürüne 120 birim talep olabileceğini öngörüyorken, bunun şimdi 150 – 200 birim talep olduğunu görebilmek günün şartlarında çok kolay değil. Talep öngörülemiyor.” dedi.

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Özalp, “talep mevcudiyeti, artan satışlar ve yüksek beklentilere” rağmen” bunların karşılanması için gereken yedek parça tedarikinde “ham madde, lojistik ve maliyet kaynaklı sorunlar” yaşandığının altını çizdi. 

“ÇİP OLMAYINCA DİĞER PARÇALAR DA ÜRETİLEMİYOR”
Tedarik zincirindeki kırılmalara dikkat çeken Özalp, şunları dile getirdi: “Tedarik zincirindeki kırılan noktalarının birincisi, ‘orijinal parça’ dediğimiz araç üretiminde kullanılan parçaların üretilememesi. Bildiğiniz üzere geçen yılı da dahil edecek olursak otomotiv sektöründe üretimde 10 milyondan fazla araçlık bir kayıp var. Çünkü çip yok ve çip olmayınca diğer parçalar da üretilemiyor. Çip krizi yalnızca aracın banttan çıkmasıyla ilgili bir durum değil, bu durum diğer yedek parça taleplerinin de durdurulmasına sebep oluyor. Çünkü genel anlamda orijinal yedek parça üreticileri, parçalarını direkt aracın üretim ve montajına verdikleri için burada sıkıntı yaşıyorlar. Bu, en önemli krizimiz. Çip sadece araçlarda yok, yedek parçalarda da var. Bazı çiplerin olmaması, yedek parça üretimini de etkiliyor.”

“SATIŞ SONRASI PARÇALARINDA İLK DEFA SIKINTI OLDU”
“İlk defa satış sonrası parçalarında sıkıntılar oldu. Bu, pandeminin ardından yaşandı” diyen Özalp, bunun sektöre nasıl yansıdığını şöyle anlattı: “Pandemiyle birlikte olan bu değişimin ardından Uzakdoğu kaynaklı ürünler avantajını yitirdi. Bunun temelinde üç büyük sıkıntı var. Birincisi; hammaddenin yeteri kadar gelmemesi, hammaddeye ulaşılamaması, fiyatların çok yükselmiş olması. Eski noktaya artık gelinmesi çok zor. Bununla beraber enerji, elektrik büyük bir sıkıntı. Çin’deki fabrikalarda elektrik sıkıntısı nedeniyle 3 gün çalışma, 4 gün kapatma durumu var. Bu, maliyetlerimizi artırıyor, verimliliği azaltıyor. Üçüncüsü de navlun maliyetleri 4 kat arttı. Çin’in ucuz mal avantajı, navlun maliyetleriyle avantajını yitirdi. Firmalar, Çin’de ürünlerini ürettirmiş de olsa parasını ödemiş de olsa ürünlerini almıyorlar. Bunların kısa vadede çözülmeyeceğini, parça bulunurluk krizinin 2022’de süreceğini öngörüyoruz.”

“TALEBİ KARŞILAYACAK KAYNAK SIKINTISI VAR”
Özalp, içindeki bulundukları tabloyu “Talep var, satış var, beklenti yüksek. Ama bunu karşılayabilmek için gerekli yedek parça tedarikinde ham madde, lojistik ve maliyet kaynaklı sorunlar yaşanıyor. Sektörde de bu yüzden çelişkiler, paradokslar mevcut. Talep var, talebi karşılayacak bir kaynak sıkıntısı da var. Türkiye’de de o üretimi karşılayacak kaynak yok” ifadeleriyle özetledi.

ANKETTE ORTAYA ÇIKAN İSTATİSTİKLER…
-OSS 2021 Yılı Üçüncü Çeyrek Sektörel Değerlendirme Anketi’ne göre üyelerin yurt içi satışları ikinci çeyreğe kıyasla yüzde 22, geçen yılın aynı dönemine nazaran yüzde 27’lik arttı. 2021 son çeyrekte satışların üçüncü çeyrektekinin yüzde 7 üzerine çıkacağını öngören katılımcılar; üçüncü çeyrekteki tahsilat süreçlerinin ikinci çeyrekle aynı seyrettiğini belirtiyor.

-İstihdamla ilgili soruya katılımcıların yüzde 54,1’i “arttı”, yüzde 40,5’i “değişiklik yok”, yüzde 5,4’ü de “azaldı” cevabını verdi.

-Tedarik sıkıntılarına, döviz kurlarındaki tırmanışa ve kargo maliyet/ teslimat problemlerine dikkat çekildi.

-Bir önceki ankette katılımcıların yüzde 67’si başlıca sorunlarının “döviz kuru/kur artışı” olduğunu kaydetmişti. Oran yüzde 77’ye yükseldi.

-Kargo maliyet-teslimat problemlerinden söz edenlerin oranı yüzde 54’ten 62,2’ye çıktı.

-İş ve ciro kaybının” altını çizenlerin oranıysa yüzde 30’dan 5,4’e; nakit akışından yakınanların oranıysa yüzde 35’ten yüzde 20’ye düştü.

– “Pandeminin çalışanların motivasyonunda kayba yol açtığını ifade edenlerin yüzdesi de 36,5’ten 28,4’e geriledi.

-“Gümrükteki problemler” konusunda şikayet bildirenlerin oranı 2020 anketinde yüzde 33 idi, 2021’de yüzde 40,5 oldu.

-Tedarik problemlerine işaret edenlerin yüzdesi de 82,4’ten 83,8’e yükseldi.

-Katılımcıların yüzde 39,2’si son çeyrekte yatırım yapmayı planladığını açıkladı.

-Üretici üyelerin yüzde 48,4’ü, dağıtıcı üyelerinse yüzde 43,3’ü 3’üncü çeyrekte yatırım planından söz etmişti. Oran 4’üncü çeyrekte sırasıyla yüzde 46,7’ye ve yüzde 34,1’e indi.

-Üreticilerin 3’üncü çeyrekteki kapasite kullanım ortalaması yüzde 82.

-Üretimde 2’nci çeyreğe nazaran yüzde 11, 2020’nin aynı dönemine kıyasla yüzde 19 artış görüldü.

-İhracat dolar bazında bir önceki çeyreğe göre yüzde 8,5; geçen yılın aynı dönemine kıyaslaysa yüzde 15 arttı.