ŞEKER HASTALARI ORUÇ TUTABİLİR Mİ?

Şeker hastalığı (diyabet) sıkça görülen ve kontrol altına alınmadığında ciddi sorunlara yol açan kronik hastalıkların başında geliyor. Uzun süre açlığın vücudun şeker dengesini bozduğunu ifade eden İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yusuf Aydın, şeker hastalarının oruç tutmaları hakkında genel prensipleri anlattı.

Oruç tutmak isteyen her şeker hastasının ramazan öncesinde mutlaka hekim kontrolünden geçmesi gerektiğini belirten İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Yusuf Aydın, şeker hastalarını gruplara ayırarak uyarılarda bulundu.

Doç. Dr. Yusuf Aydın-İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı

“TİP 1 ŞEKER HASTALARININ ORUÇ TUTMASI RİSKLİ
Aydın, Tip 1 şeker hastalığının ömür boyu insülin kullanımı gerektirdiğini söyledi: “Bu insülinler genelliklle günde 3 veya 4 doz şeklinde olmaktadır. Kimi Tip 1 diyabet hastaları da insülin pompası ile kan şekerlerini kontrol altına almaya çalışmaktadırlar. Bu yüzden bu hastaların oruç tutmaları mümkün değildir. Kısa bir dönem insülin yapmazlar ise yüksek şeker (hiperglisemi), ketoasidoz komasına girebilirler. Dolayısıyla, bu hastaların kesinlikle oruç tutma teşebbüsünde bulunmamaları gerekmektedir.”

“TİP 2 ŞEKER HASTALARI ÖZEL DEĞERLENDİRİLMELİ”
Tip 2 şeker hastalarının farklı gruplar şeklinde tedavi aldığı bilgisini aktaran Aydın, devamında şunları dile getirdi: “Her hasta kendi özelinde değerlendirilmelidir. Temel olarak hipoglisemi, yani şeker düşüklüğü ve hiperglisemi yani şeker yüksekliğine açmayacak şekilde tedavi planlaması yapılmalıdır. Oruç tutan diyabet hastalarına bu klinik durum gelişirse hayatı tehdit eden sonuçlar ortaya çıkabilmektedir.”

“BİRİNCİ GRUP HASTALAR İLAÇ DOZU AYARLANARAK ORUÇ TUTULABİLİR”
Birinci grup Tip 2 şeker hastaların ilaç dozu ayarlanarak oruç tutabileceğini söyleyen Aydın, konuyu şöyle detaylandırdı: “Birinci grup; çok düşük dozda ilaç kullanan ve kan şekerleri kontrol altında olan ve ek hastalıkları olmayan Tip 2 diyabet hastalarıdır. Bu hastalar ilaç dozları ayarlanarak oruç tutabilirler. Bu hastaların birçoğu tek veya iki şeker hapı kullanmaktadır. Özellikle hipoglisemiye yol açan sülfonilüre grubu (glibenklamid, gliclazid, glimeprid) ilaçlar iftara kaydırılarak tedavi değiştirilebilir. Eğer sadece metformin kullanıyorsa ve kan şekeri düzenli ise oruç tutmasında herhangi bir sakınca olmayacaktır.”

“İKİNCİ GRUP HASTALARDA YAKIN ŞEKER TAKİBİ ŞART!”
İkinci grup tip 2 şeker hastalarının oruç sırasında yakın şeker takibi yapmasını isteyen Aydın, önerisini “İkinci grup hasta ise tek doz insülin ile beraber şeker düşürücü ilaçlar kullanan hastalardır. Bu hastalarda insülin hemen iftar sonrasında uygulanır ve sahurda hipoglisemiye yol açmayan ilaçlar tedaviye eklenerek oruç tutmaları sağlanabilir. Bu hastalar insülin kullandıkları için mutlaka hipoglisemi riski açısından yakın kan şekeri yakın takibi yapılmalıdır. Özellikle bu kişiler öğleden sonra, saat 15-16’dan sonra hipoglisemi açısından yakın takip olmalıdır. Kan şekeri 70 mg/dl altına düşerse orucunu bozarak kan şekerini normale getirmelidir.” cümleleriyle detaylandırdı.

“ÜÇÜNCÜ GRUP TİP 2 ŞEKER HASTALARI DA ORUÇ TUTMAMALI”
Üçüncü grup Tip 2 diyabet hastalarda “iki veya daha fazla” insülin tedavisi uygulandığını hatırlatan Aydın: “Bu hasta grubunda aynen Tip 1 diyabet hastalarında olduğu gibi oruç tutmaları kan şekeri regülasyonunu daha da kötüleştirebileceği ve hipoglisemilere yol açacağı için oruç tutmaları uygun değildir.” dedi.

“DÖRDÜNCÜ GRUP TİP 2 ŞEKER HASTALARINDA ORUÇ HAYATİ TEHLİKEYE YOL AÇAR”
Aydın, dördüncü grup Tip 2 diyabet hastalarının kan şekerlerinin “hızla” değiştiğinin altını çizdi: “Dördüncü grup Tip 2 diyabet hastaları kan şekerleri çok oynak seyreden ve ciddi komplikasyonları olan hastalardır. Örneğin bypaslı veya stent öyküsü olan, kontrolsüz hipertansiyonu olan, ciddi diyabet göz hastalıkları olan, yakın zamanda felç geçirmiş hastaların kan şekerleri iyi bile olsa oruç tutmaları çok uygun değildir. Çünkü gelişecek hipoglisemi veya hiperglisemi durumunda hayatı tehdit edecek sonuçlar oluşabilir.”

“PROTEİNİ YÜKSEK GIDALAR TÜKETİN”
Oruç tutacak şeker hastalarının sahurda protein içeriği yüksek gıdalar tüketmeleri gerektiğini kaydeden Aydın, özellikle sıcak bölgelerde oruç tutan kişilerde sıvı kaybı riski fazla olacağından sahurda yeterli miktarda su ve sıvı gıdalar almalarını tavsiye etti.