OSB’LERDEKİ ORTALAMA KİRA ARTIŞI YÜZDE 111

TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “2020 yılında yaşanan Covid-19 pandemisi süreciyle birlikte öncelikle Marmara Bölgesi’nde görülen talep artışı, 2021 yılı itibarıyla diğer bölgelere kıyasla bu bölgede fiyatları daha çok artırdı. Bu durumun, kira düzeyi en yüksek OSB’lerin bu bölgemizde bulunmasının başlıca sebebi olduğunu söyleyebiliriz. Adana, İzmir ve Manisa’nın ise sahip olduğu lojistik avantaj doğrultusunda daha yüksek talep aldığını ve diğer OSB’lerin bulunduğu illerden olumlu ayrıştığını gözlemledik. Yıllık kira artışının en az gerçekleştiği il yüzde 81 oranla Denizli olurken, yüzde 189’luk artışla ise Adana en fazla artışın yaşandığı bölge olarak dikkat çekiyor.” dedi.

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) iştiraki TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş., reel sektörün atardamarı niteliğindeki ve sanayi açısından hareketli 18 ilde faaliyet gösteren 31 organize sanayi bölgesinde (OSB) yıllık kira artışlarını araştırdı. Buralardaki ortalama artış oranı yüzde 111. Adana yüzde 189’la ilk sırada. Onu yüzde 176’yla İzmir ve yüzde 175’le Manisa izliyor.

TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, kira artış oranlarının bu denli yükselmesinde “fabrika arzındaki sınırlılığın, inşaat maliyetlerinin yükselmesinin ve talepteki yoğunlaşmanın” rol oynadığının altını çizdi.

MARMARA’DAKİ OSB’LERDE KİRA ARTIŞININ SEBEBİ…
“2021 yılında gözlemlenen önemli orandaki artış nedeniyle baz etkisinin görüldüğü yerlerde ve tesislerin genellikle mal sahipleri tarafından kullanıldığı OSB’lerde yıllık kira artışları sınırlanabiliyor.” diyen Maya, şunları kaydetti: “2020 yılında yaşanan Covid-19 pandemisi süreciyle birlikte öncelikle Marmara Bölgesi’nde görülen talep artışı, 2021 yılı itibarıyla diğer bölgelere kıyasla bu bölgede fiyatları daha çok artırdı. Bu durumun, kira düzeyi en yüksek OSB’lerin bu bölgemizde bulunmasının başlıca sebebi olduğunu söyleyebiliriz. Adana, İzmir ve Manisa’nın ise sahip olduğu lojistik avantaj doğrultusunda daha yüksek talep aldığını ve diğer OSB’lerin bulunduğu illerden olumlu ayrıştığını gözlemledik. Yıllık kira artışının en az gerçekleştiği il yüzde 81 oranla Denizli olurken, yüzde 189’luk artışla ise Adana en fazla artışın yaşandığı bölge olarak dikkat çekiyor.”

Makbule Yönel Maya- TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. Genel Müdürü 

“İNŞAAT MALİYETLERİ YÜKSELDİ, ENDÜSTRİYEL YAPILARA TALEP ARTTI”
“Gayrimenkulün pazar değerinin bir yıllık kira değerine bölünmesiyle” yatırımın geri dönüş süresinin hesaplandığını açıklayan Maya, OSB’lerde ortalama geri dönüş süresinin 2022’de 16,6 yıl iken 2023’te 18 yıla ulaştığını belirterek araştırma sonuçlarına ilişkin şu bilgileri aktardı: “İnşaat maliyetlerinde yaşanan artışlar ve endüstriyel yapılara artan talepler geri dönüş sürelerinde artışa yol açtı. Marmara Bölgesi’nde geri dönüş süreleri 14,5-17,5 yıl aralığında iken Karadeniz hariç diğer bölgelerde geri dönüş sürelerinin 17-21 yıl aralığında değiştiği görünüyor. Arsa değerlerinin doluluk oranının yüksek olması ise sınırlı arsa arzı ve talep artışından olumlu etkileniyor. Arsa değer artışlarında İzmir, Manisa gibi illerde talep artışı en önemli itici güç olurken, Kayseri ve Adana’da baz değerlerin düşük olmasının da güçlü artış oranlarında etkisi bulunuyor. Piyasası daha oturmuş olan ve yüksek satış birim değerlerine sahip olan İstanbul ile yakın çevresinde ise ortalamanın kısmen altında artış oranları gözlemleniyor. Arsa değer artışı ile kira değer artışının uyumlu olmasını piyasanın sağlıklı ilerlediğine yönelik bir işaret olarak da değerlendirebiliriz. OSB’lerde yıllık arsa değer artışına baktığımızda yüzde 117’lik bir ortalama görüyoruz. Yıllık arsa değer artışlarında Kayseri, İzmir, Antalya, Manisa ve Adana ön plana çıkarken, tüm bölgelerde enflasyonun üzerinde bir artış gerçekleştiği de dikkat çekiyor.

“8’İ HARİÇ 31 OSB’DEKİ DOLULUK ORANI YÜZDE 90’NIN ÜZERİNDE”
Çalışmaya konu OSB’lerin 8’i haricinde tamamında doluluk oranı yüzde 90’ın üzerinde yer alıyor. Doluluk oranının yüksek olması, gelecek dönemlerde alternatif bir bölge oluşturulmaması durumunda kira değerlerinin yukarı yönlü artışını destekleyebilecek. Diğer yandan, İzmir örneğinde doluluk oranlarının düşük olmasına karşın gözlemlenen güçlü kira artışı, bölgeye talebin artış gösterdiğinin en belirgin göstergelerinden biri. Tekirdağ’da son yıllarda OSB sayısı hızla artarak 14’e ulaşmakla birlikte, doluluk oranlarının diğer bölgelere kıyasla kısmen düşük olduğu dikkat çekiyor. Bölgedeki diğer illerdeki yüksek doluluk oranları ile birlikte daha düşük kira bedellerine sahip olması, bölgeyi olumlu etkileyebilir. Bu sayede kapasitenin doğru bir şekilde yönetimi de önem kazanıyor.”

Bir Bakışta Organize Sanayi Bölgeleri 2023 Raporu’nun linki:
https://www.tskbgd.com.tr/arastirma-ve-yayinlarimiz/pazar-arastirmasi-ve-sektor-analizi/bir-bakista-organize-sanayi-bolgeleri-raporu/