ASTIMLA İLGİLİ DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

Kronik hastalıklar arasında yer alan astımın, uygun tedavi yöntemleriyle mutlaka kontrol altında tutulması gerekiyor. Hastalığın ciddiye alınmadığında hayat kalitesini düşürdüğünü belirten Memorial Ankara Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Erişkin Alerji Bölümü’nden Prof. Dr. Adile Berna Dursun, astımla ilgili doğru bilinen yanlışları paylaştı.

Her yıl Mayıs ayının ilk haftası kutlanan “Dünya Astım Günü”nün bu yılki temasının “Astımda Doğru Bilinen Yanlışlar” olduğunu söyleyen Memorial Ankara Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Erişkin Alerji Bölümü’nden Prof. Dr. Adile Berna Dursun, astımla ilgili merak edilenleri anlattı.

Prof. Dr. Adile Berna Dursun-Memorial Ankara Hastanesi Göğüs Hastalıkları ve Erişkin Alerji Bölümü

“GECE UYANDIRAN ÖKSÜRÜK ASTIMI DÜŞÜNDÜRÜR”
Astım şikayetlerinin bazı dönemlerde şiddetinin arttığını kaydeden Dursun, devamında şunları dile getirdi: “Astımda, şikayetler bazen çok şiddetli, bazen çok az olabilir. Hastalığın seyrindeki dalgalanmalar da astımın tipik özelliklerinden. Genellikle öksürük, nefes darlığı, hırıltılı solunum, göğüste baskı hissi gibi belirti gösteren hastalarda; zaman zaman sadece kuru öksürük de görülebiliyor. Yani belirtilerin hepsinin bir arada olması gerekmiyor. Bu belirtilerin tekrarlayıcı nitelikte olması, tetikleyicilerle karşılaşıldığında meydana gelmesi, gece özellikle sabaha karşı uyandırması ve kendiliğinden veya ilaç alındığında düzelmesi astım hastalığını akla getirmektedir.”

Astım hakkındaki yanlış bilgilerin tedaviyi etkilediğini hatırlatan Dursun, astıma ilişkin doğru bilinen yanlışları açıkladı:

Astım sadece çocukluk çağında görülür: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Doğru bilinen yanlışlardan bir tanesi astımın sanki sadece çocukluk çağında görüldüğü ve bir daha ortaya çıkmayacağıdır. Astım çocukluk, süt çocukluğu, okul çağı, ortaokul, lise, üniversite, genç erişkin, orta yaş, ileri yaş hatta geriatrik yaşta bile ortaya çıkabilen ve tekrarlayabilen kronik bir hastalıktır.

“Her astım alerjik değildir”

Her astım, alerjik astımdır: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Alerji ve astım birbiriyle en çok karıştırılan rahatsızlıklardır. Alerji dışarıda vücudumuza ait olmayan bir takım maddelere karış oluşturduğumuz bağışıklık yanıtıdır. Astım hastalarının sadece bir kısmı alerjiktir. Alerjik olmayan astım da bulunmaktadır. Çocukluk çağı astımlılarının 4/3’ü alerjik astım olmaktadır. Yaş ilerledikçe alerjik astım oranı yarı yarıya düşmektedir. Öte yandan, birey obezse ve sigara içiyorsa bu kadar net ayrım yapılamayabilir.

Astım bulaşıcıdır: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Astım bulaşıcı bir hastalık değildir, mikrobik olmayan iltihabi bir durumdur. Astım sadece bireyin kendisine etki etmektedir.

Astım hastalığına çevresel faktörler neden olur: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Astım, genetik özelliği de olan bir hastalıktır. Ailede astım varlığı çocuklarda astım olma ihtimalini artırır. Yani ebeveynlerden birinde varsa, çocuklarda da yüzde 30-35 astım görülebilir. Her iki ebeveynde birden astım varsa, çocuklarında bu oran yüzde 70’e çıkar. Astım hastalarında genetik olan yatkınlık, çevresel faktörlerin etkisiyle gelişir.

“Astım hastaları spor yapabilir”

Astım hastaları spor yapamaz: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Astım hastaları spor yapabilir. Hatta astım hastalarının spor yapması için teşvik edilmesi gerekir. Çünkü spor bütün bedensel iyilik ve kaslar için gereklidir. Sadece soğuk hava, derin dalma ve paraşüt gibi yüksekten atlama sporları önerilmez. Astım hastası olup çok üst düzey spor başarılarına imza atmış isimler de bu örnekler arasında yer almaktadır.

Astım hastaları gebelik döneminde ilaçlarını kesmelidir: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Astım hastaları gebelik döneminde hemen ilaçlarını kesme eğilimine girmektedir. Bu istenilen bir durum değildir. Aksine gebelik döneminde astım ilaçlarının asla bırakılmaması gerekir. İlacın bırakılması astımın kötüleşmesine, nefes alma sorununa, dolayısıyla bebeğe oksijen gitmemesine ve bebekte gelişim geriliği gibi bir takım anomalilere, erken doğuma, düşük doğum ağırlığına ve akciğerlerinin gelişmemesi gibi durumlara yol açabilir. Gebelik döneminde güvenle kullanılabilen astım ilaçları bulunmaktadır. Anne adaylarının bu dönemde mutlaka astım hastalığını takip eden hekimleri ile irtibatta kalmaları gerekmektedir.

Astım hastaları normal doğum yapamaz: YANLIŞ! 
DOĞRUSU: Astım hastası olan anne adaylarının mutlaka sezaryen ile doğum yapmaları gerekmemektedir. Astım hastası olan gebeler normal doğum yapabilir. Doğumun şeklinin nasıl olacağına, takibi yapan hekim ile birlikte karar verilir.

“Covid-19 salgınında astım hastaları ilaçlarını kesmemeli”

Covid-19 salgın döneminde astım ilaçları kesilmelidir: YANLIŞ! 
DOĞRUSU: Gebelik döneminde ilaçlar nasıl kesilmiyorsa, Covid-19 döneminde de astım ilaçlarının kesinlikle kesilmemesi gerekiyor. Astım hastaları tedavilerini mutlaka düzenli olarak almalıdır. Astım hastalığının koronavirüse yakalanma açısından risk faktörü olmadığı, pandeminin bir yıllık veri birikimlerine göre bilinmekle beraber; astımı kontrol altında olmayan, ilaçlarını düzenli almayan astım hastalarının Covid-19 enfeksiyonunu daha ağır geçirme ve ölme riskinin daha yüksek olduğu unutulmamalıdır.

Kortizon içeren astım ilaçları yan etki gösterir: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Halk arasında kortizona karşı bir korku bulunmaktadır. Astım tedavisine nefes açıcı denilen sprey yani inhaler cihazlarla başlanır. Bu cihazlarla ilaçlar çok küçük dozlarda verilebildiği için özellikle de kortizon içeren ilaçlar bu yolla kullanılır. Usulüne uygun ve düzenli kullanımda inhalasyon yoluyla kortizonun kilo aldırma, katarakt yapma, iştahı artırma gibi etkileri görülmez. Sadece usulüne uygun kullanılmayan inhaler ilaçlar ses kısıklığı ve ağız içinde pamukçuk oluşumuna neden olabilir.

Astım ilaçları bağımlılık yapar: YANLIŞ!
DOĞRUSU: Kronik bir hastalık olduğu için astım hastalarının sürekli tedavi alması gerekir. Tansiyon hastaları nasıl aldıkları ilaca bağımlı olmuyorsa, astım hastalarının kullandığı ilaçlar da bağımlılık yapmaz.