Araştırma ve Raporlar

ENERJİ VERİMLİLİĞİYLE 18 MİLYON HANENİN ELEKTRİK TÜKETİMİ KADAR TASARRUF…

“Türkiye enerji sektörünün politik, teknolojik ve ekonomik açılarının tartışıldığı; sürdürülebilir ve geniş kabul gören bir platform ihtiyacını karşılamak için” European Climate Foundation, Agora Energiewende ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (İPM) ortaklığıyla kurulan SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi’nce hazırlanan ‘Türkiye elektrik sistemi için en ekonomik katkı: Enerji verimliliği ve yeni iş modelleri’ adlı raporda; verimlilik yatırımlarına ilişkin öneriler ve sağlayacağı faydalar anlatılıyor. Ayrıca bunlara ilaveten 5 alanda 16 enerji verimliliği çözümünün incelendiği ‘Mevzuat’, ‘Piyasa Temelli Politika Mekanizması Araçları’, ‘İş Modelleri’, ‘Finansman Mekanizmaları’ ve ‘Sistem Verimliliği’ raporları da dikkatlere sunuluyor.

Selahattin Hakman-SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Yönlendirme Komitesi Başkanı

Enerji verimliliği teknoloji ve çözümlerinin “çeşitliliği, maliyetlerinin düşüklüğü ve enerji dönüşümünün hızlanması için getirdiği birçok fayda dolayısıyla” ön plana çıktığını belirten SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Yönlendirme Komitesi Başkanı Selahattin Hakman, “Enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kaynaklarının yanı sıra ülkemizin en başta gelen yerli enerji kaynaklarından biri.” diyor.

“ENERJİ VERİMLİLİĞİ, TÜM STRATEJİLERİN MERKEZİNDE”
SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü Dr. Değer Saygın ise “enerji verimliliğinin tüm stratejilerin merkezinde” yer aldığını vurguluyor: “Enerji verimliliği yerli ve geri ödeme açısından bakıldığında düşük maliyetli bir kaynak olarak ilk seçenek. Tedarikten tüketime, elektrik sektörünün tüm değer zincirinde incelediğimiz teknolojilere yapılan yatırıma baktığımızda, bu yatırımlar sayesinde elde edeceğimiz enerji tasarrufu net fayda sağlayarak 2030 yılındaki tasarruf potansiyelinin yüzde 80’ine denk gelecek.”

Dr. Değer Saygın-SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi Direktörü

RAPORLA NE AMAÇLANIYOR?
Saygın, raporla “Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı 2017-2023’ün devamındaki Türkiye’nin enerji verimliliğinin teknik ve ekonomik potansiyelinin 2030 yılına kadar değerlendirilmesinin, hayata geçirilmesi için gerekli olan mevzuat, iş, politika ve finansman modellerinin belirlenmesinin ve bu modellerin ticarileşme potansiyelinin analiz edilmesinin” amaçlandığını kaydediyor.

YILDA 42,3 TWH NET ELEKTRİK TASARRUFU
‘Türkiye elektrik sistemi için en ekonomik katkı: Enerji verimliliği ve yeni iş modelleri’ raporu, ‘SHURA’ ve ‘Baz’ diye iki ana senaryoya dayanıyor. Baz senaryo, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın ‘Türkiye Elektrik Enerjisi Talep Projeksiyonu Raporu’ temelli. SHURA senaryosu ise beş alanda 16 enerji verimliliği çözümünün enerji üretimi, iletim- dağıtımı ve 21 son tüketim alanında hayata geçirilmesiyle ulaşılacak yüksek enerji verimliliğini içeriyor. Baz senaryoya göre 2030 yılındaki elektrik talebi 459,2 TWh; SHURA senaryosuna göreyse 416,9 TWh. Sağlanabilecek net tasarruf 42,3 TWh. Bu, Türkiye’deki 18 milyon hanenin veya tekstil ve ana metal sanayi sektörlerinin günümüzdeki toplam elektrik tüketimine denk.

1 DOLARLIK YATIRIMIN GETİRİSİ 1,2-1,5 DOLAR
Enerji verimliliği teknolojilerinin uygulanırken harcanan 1 doların, yatırımcısına 1,2 ila 1,5 dolar getirisi var. Raporda “2030 için hesaplanan yıllık toplam tasarrufu elde edebilmek için gerekli enerji verimliliği teknolojilerinin yüzde 82’sinin maliyeti, elektrik tarifelerinden daha düşük” olduğu belirtiliyor. Aydınlatma, sanayide proses ısıtma ve soğutma, değişken hız sürücüsü uygulamaları ve dağıtık elektrik üretim teknolojilerindeki enerji verimliliği yatırımlarının maliyeti, elektrik tarifelerinden daha az.

ELEKTRİK ÜRETİMİNDE DOĞAL GAZ TALEBİ YÜZDE 50 AZALIYOR
Raporda öngörülen tasarruf potansiyeli; doğal gazdan üretilen elektrik talebini de yaklaşık yarı yarıya indiriyor. İthal kömüre bağımlılığı da yüzde 10 azaltıyor. 2030’a kadar doğal gaz tüketimindeki 8,7 milyar m3 net azalışın maddi karşılığı yaklaşık 2,4 milyar dolar. Elektrik santrallerinin kömür tüketimi SHURA senaryosunda yüzde 3 azalarak 108,2 milyon tona geriliyor. İthal kömüre bağımlılıktaki düşüşün getirisi de eklendiğinde toplam tasarruf 2,7 milyar dolara ulaşıyor.

Öte yandan elektrik sektörüyle ilgili yıllık CO2 emisyonları 2030’da SHURA senaryosunda Baz senaryoya kıyasla 25,1 milyon ton törpüleniyor. Elektrik sektörü kaynaklı CO2 salımlarının günümüze oranla artışı yüzde 5’lik bir büyümeyle sınırlandırılabiliyor.

VERİMLİLİK YATIRIMLARI İÇİN YERLİ KAYNAKLAR KULLANILMALI
SHURA senaryosunun hayata geçmesi için 2020-2030 döneminde “30 milyar doları enerji verimliliği, 11 milyar doları dağıtık üretim ve 13 milyar doları da elektrifikasyon için” toplamda 54 milyar dolarlık yatırım gerekiyor.
Raporda bu yatırımların özellikle Türkiye’de üretilen teknoloji ve ekipmanla hayata geçirilmesinin dış ticaret açığının kapatılmasında önemli rol oynayacağının altı çiziliyor: “Daha fazla yenilenebilir enerji payına sahip ve enerji verimliliği artan bir sektör için gerekli teknoloji ve hizmetlerin tedarik edilmesi mevcut istihdam seviyesini de artıracak. Daha temiz kaynaklardan enerji sağlayan sanayi daha düşük maliyetli ve değer zincirinde daha az emisyonlu ürünleri piyasaya sunacak. Aynı zamanda ülkenin ihracat gücüne de destek sağlayabilecek. Ekonomik faydalarının yanında, enerji verimliliği hava kirletici emisyonların azaltılmasına da büyük oranda katkı sağlayacak. Enerji verimliliği ayrıca Türkiye’nin doğal gaz gibi yerli kaynaklarının kullanımını daha etkin kılarak Türkiye’nin enerji ihtiyacını daha uzun yıllar karşılamasını destekleyecek.”