SALGINDAKİ PANİK HAVASI KÜÇÜK ESNAFLA DAĞILDI…

43 ülkede perakende analitiği alanında faaliyet gösteren REM People’ın Türkiye’deki küçük esnafın “ticaret, güven ve politika konularındaki görüşlerini” 2020 Ocak’tan itibaren düzenli olarak araştırarak hazırladığı Esnaf Barometresi Raporu’nun mayıs ayı sonuçlarına göre; yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını sürecinde “bakkal, büfe, küçük market, şarküteri ve tekel diye isimlendirilen” geleneksel perakende noktalarında gerçekleşen alışveriş belirgin miktarda arttı.

“REM-TT Barometre: Türkiye Geleneksel Kanal Esnafının Nabzı” araştırmasında Türkiye’de yaklaşık 2,5 milyon hane halkını geçindiren 300 bin civarındaki “küçük esnafın” nabzı tutuldu. Bu alanda yürütülen “ilk ve süreklilik arz eden” araştırmada; 2020 yılı ocak ayından beri ülke genelini temsil edecek dağılımla 600 işletmede ölçümler yapıldı. Belirlenen konularda görüşleri alınan esnaf sayısı temmuzda ve devamındaki aylarda 1500’e çıkacak.

STOK EĞİLİMİ AZALDI, PLANLI ALIŞVERİŞE DÖNÜLDÜ
2020 Ocak-Mayıs dönemini kapsayan Esnaf Barometresi Raporu’nda; bakkal, büfe, küçük market, şarküteri ve tekel türü alışveriş noktalarına erişim izni verilmesinin halktaki panik havasının dağılmasında ciddi boyutta rol oynadığı, salgının ilk aylarındaki stok eğiliminin sona erdiği görüldü. Nisana dek temel gıda maddeleri ve temizlik malzemelerine yönelen tüketicilerin, mayısta daha ziyade dondurma ve paket su gibi mevsimlik ürünlere yöneldiği ortaya konuldu.

Bülent Peker-REM People CEO’su

KÜÇÜK ESNAFIN NABZI İLK KEZ BU DENLİ AYRINTILI TUTULDU
REM People CEO’su Bülent Peker, ekonominin dinamosu olan küçük esnafın nabzının ilk kez bu kadar ayrıntılı tutulduğunu belirtti. Peker, şimdiye kadarki araştırmaların çoğunlukla tüketiciler veya büyük işletmeler perspektifli olduğunu kaydetti: “Biz ilk kez, bu denli geniş bir kapsamda perakende ekonomisinin dinamosu olan küçük esnafın gündemini mercek altına aldık. 2020 Ocak’tan itibaren her ay düzenli olarak takip ettiğimiz Esnaf Barometre Paneli’yle, geleneksel kanallardaki ticaretin röntgenini çekeceğiz.”

Peker, mayıs raporunun sonuçlarına ilişkin şu verileri paylaştı:

TÜKETİCİ BAKKALA YÖNELDİ
Tüketiciler yasak tedbirlerinin uygulandığı Covid-19 salgını döneminde sıkça tercih ettiği geleneksel satış noktalarındaki alışverişlerinde nisana dek daha ziyade temel gıda ve temizlik ürünlerine yöneldi. Mayıstan itibaren paket su, dondurma ve gazlı/gazsız içecekler talep arttı. Esnafın Ticaret Endeksi, salgının etkisiyle nisana kadar 18 puan arttı. Kısmi normalleşmeye geçilen mayısta 6 puan düşerek ve 29,4’e geriledi.

STOK EĞİLİMİ SON BULDU
Mayıstaki kademeli normalleşmeyle birlikte salgından kaynaklanan panik havası dağıldı. Stok eğilimi son buldu ve planlı alışveriş dönemi başladı. Mayıs öncesinde meyve ve sebze kategorisinde 39,9 puanlık talep artışı söz konusuydu.

EKONOMİYE GÜVEN ENDEKSİ 14,2
Esnafın “Ekonomiye Güven Endeksi” 14,2’lik seviyesini korudu. Ekonomik durgunluğun üstüne salgının dünya genelindeki çarpan etkisiyle endişe ve tedirginlik hali sürdü.

DESTEKLER POLİTİKA ENDEKSİNİ YÜKSELTTİ
Esnafın “Politika Endeksi” Ocak-Nisan aylarını kapsayan dönemde 13 puan artışla 31,3’e yükseldi. Ve mayısta da aynı seviyede kaldı. Covid-19 salgını sürecindeki sağlık uygulamaları ve sosyal/ekonomik tedbirler endekse olumlu yansıdı. Mayısta ekonomik destek paketinin genişletilmesiyle para piyasalarının az da olsa rahatlaması, ekonomi içerikli iktidar desteğini 4,2 puan artırdı.

SALGIN ENDİŞESİ SÜRÜYOR
Esnafın yüzde 74’ünde salgın endişesi devam ediyor. Yüzde 22’si salgının etkilerinin 1-3 ay; yüzde 24’ü de 3-6 ay daha süreceğini ön görüyor. Sürenin 6 ayı aşacağını öngörenlerin sayısında anlamlı seviyede artış var.

ORTALAMA DENEYİM 15 YIL
Türkiye’deki geleneksel esnafın demografik yüzde 85’i erkek. Büyük çoğunluğu 35-54 yaş ortalamasındaki esnafın yüzde 83’ü evli ve 2-3 çocuklu. Geneli ortaokul ya da lise mezunu. Ortalama esnaflık deneyimi 15 yıl.

KÜÇÜK ESNAFIN YARISI BAKKAL
Küçük esnafın yüzde 51’ini bakkal, yüzde 22’si market, yüzde 15’i tekel bayi, yüzde 6’sı büfe ve yüzde 5’i kuru yemişçi. Ortalama mekan büyüklüğünün üst sınırı 74 metrekare.

YÜZDE 29’U VERESİYE DEFTERİ TUTUYOR
Kredi kartındaki kullanım yaygınlığı yüzde 82. Yüzde 29’unda veresiyeyle alışveriş yapılıyor. Buralarda veresiyenin cirodaki payı yüzde 6. Genel cironun yüzde 62’si nakit ödemelerden oluşuyor.