COVID-19’UN NÖROLOJİK BELİRTİLERİ…

Covid-19’a dair hazırlanan bilimsel raporlar, hastalığın solunum yollarının yanı sıra; nörolojik sistemleri de etkileyebildiğini ortaya koydu. Acıbadem Fulya Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Yıldız Kaya, Covid-19’un nörolojik belirtilerini anlattı, önemli uyarılarda bulundu.

Akciğer enfeksiyonunun ağır seyrettiği hastalarda, yaygın görülen belirtilere ek nörolojik bulguların tabloya eklenebildiğine dikkat çeken Acıbadem Fulya Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Yıldız Kaya: “Hastalığın nörolojik belirtilerinin bilinmesi, hastanın tedaviye zaman kaybetmeden ulaşmasında en önemli faktördür.” dedi.

Yıldız Kaya-Acıbadem Fulya Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi

ŞİDDETLİ BAŞ AĞRISI
“Baş ağrısı; Covid-19’un yaygın görülen belirtilerinden biri” diyen Kaya, Covid-19’a bağlı gelişen baş ağrısında “daha önce hissedilmeyen şekilde ve şiddette tüm başta ağırlık” hissedildiğine dikkat çekti. Bazı hastaların ağrıyı “bıçak saplanır gibi keskin” şekilde ifade ettiğini belirten Kaya, bu tip durumlarda ağrı kesicinin genelde işe yaramadığını ve ağrının şiddetinin artıp, günlerce sürebildiğini dile getirdi.

YAYGIN KAS AĞRISI
Kaya, kas ağrısının Covid-19’da sık görüldüğünü anlattı: “Hastalığa bağlı kas liflerinde gelişen iltihabi tutulum nedeniyle nadir de olsa kas hücrelerinde kayıp ve güç kaybı da gelişebiliyor. Ağrı kesicilerle azalmayan vücutta, kol ile bacak kaslarında ve eklemlerde şiddetli ağrı, dokununca hassasiyet gibi şikayetler Covid-19 enfeksiyonu iyileştikten günler sonra bile devam edebiliyor.”

KOL VE BACAKLARDA UYUŞMA
Kaya, hastalıkla birlikte görülen kol ve bacaklardaki uyuşma için hastaları uyardı: “Covid-19 enfeksiyonunun erken veya geç döneminde kol ve bacaklarda yaygın uyuşma, ağrı ve güç kaybı şikayeti ile “nöropati” yani vücuttaki sinir uçlarında tahribat gelişmesi belirtilerine rastlayabiliyoruz. Nöropatide; yürüme güçlükleri, ellerini kullanmakta zorluk, el ve ayaklarda yanma, karıncalanma gibi duyu bozuklukları ve ağrıları görülüyor. Bazı Covid-19 hastalarında ani başlayarak hızla ilerleyen, bacaklardan kollara, hatta solunum kaslarına kadar tutulum gösteren Guillain Barré Sendromu da gelişebiliyor.”

ANİ GELİŞEN UNUTKANLIK
Kaya, ileri yaşta; özellikle demans hastalarında, daha önce felç geçirmiş ve kronik rahatsızlığı olan Covid-19 hastalarında “bilinç değişiklikleri” de gelişebildiğini söyledi. Ani gelişen unutkanlık, davranış farklılıkları ve hafıza kusurlarının ileri yaştaki kişilerde genellikle Covid-19’un “ilk belirtileri” şeklinde ortaya çıkabildiğini hatırlatan Kaya, şöyle devam etti: “Covid-19’un doğrudan beyin hücresini etkilemesi dışında; vücutta yarattığı yoğun iltihabik olaylar nedeniyle metabolik bozukluklara ve oksijenlenmedeki azalmaya bağlı değişikliklere yol açıyor. Bunun yanı sıra virüs tarafından tetiklenen sitokin fırtınası sonucu oluşan çoklu organ yetmezliğinin gelişmesi de ensefalopatinin en önemli nedeni.”

UYKU BOZUKLUKLARI
Kaya, salgın boyunca toplum genelinde uyku sorunlarının görülme sıklığının arttığını vurguladı: “Covid-19 çevresel ve sosyal koşullara bağlı uyku ve uyanıklık ritminin bozukluğu gibi uykuyla ilişkili hastalıkların ortaya çıkmasına ve daha uyku hastalıkları yaşayanların daha da kötüleşmesine yol açtı. İleri yaşta ve özellikle demans hastalarında; uyku bozukluklarını, gece gelişen halüsinasyon ve yer-zaman karışıklığı gibi durumlar hastalığın belirtisi sayılabiliyor.”

BAŞ DÖNMESİ VE DENGESİZLİK
Kaya, Covid-19’un işitme ve denge sinirinde hasar yaparak kulak çınlaması ve baş hareketleriyle tetiklenen baş dönmesi veya sallantı hissi gibi şikayetlerle; ani işitme kayıplarının görülebildiğini kaydetti.

TAT VE KOKU KAYBI
Kaya, bazı hastalarda hiçbir belirti görülmeden yalnızca tat ve koku kaybının yaşandığına değindi: “Bu enfeksiyonun diğer viral enfeksiyonlardan farkı; burun tıkanmadan ciddi koku alamama sorunu yaşatması. Araştırmalarda buna; “ACE-2” enziminin burun içindeki koku alma alanında yüksek miktarlarda bulunmasının ve virüsün vücuda girmesine izin veren kapı işlevi görmesinin yol açtığı tespit edildi. Covid-19’a bağlı tat ve koku kaybı yaklaşık 2-4 hafta içinde tamamen düzeliyor.”

İNME GÖRÜLEBİLİR
Kaya, Covid-19’un “doğrudan vücudun nörolojik yapılarını” ve “kanın pıhtılaşma özelliklerini ile damar yapısını” etkileyerek inme meydana getirdiğini aktardı: “İleri yaş ve kronik hastalıklar inmeyi tetikliyor. Ancak bazen genç kişilerde de hiçbir risk faktörü olmaksızın beyin damar tıkanıklıklarına bağlı inme gelişebiliyor.”