SAĞLIK SEKTÖRÜNÜ DÜNYAYA ENTEGRE EDECEK 10 ADIM

SANKO Üniversitesi ve Turkishtime’ın iş birliğiyle online düzenlenen ortak akıl toplantısında “Sağlık Sektörünü Geleceğe Taşıyacak Ar-Ge Stratejileri” ele alındı. Etkinlikte sektörün Covid-19 salgının da dersler çıkartarak “yeni dönemde nasıl bir yol haritası çizmesi gerektiği” konuşuldu.

SANKO Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Güner Dağlı’nın moderatörlüğündeki “Sağlık Sektörünü Geleceğe Taşıyacak Ar-Ge Stratejileri” konulu online otak akıl toplantısına; Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Berrak Çağlayan Yeğen, Boğaziçi Üniversitesi Biyomedikal Mühendislik Enstitüsü Koordinatörü Prof. Dr. Cengizhan Öztürk, Savunma Sanayii Akademi Başkanı Prof. Dr. Cenk Aktaş, Siemens Healthineers Türkiye Genel Müdürü Enis Sonemel, Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Denetleme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Erdal Çelik, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı Başkanı-TÜBİTAK Başkan Danışmanı Prof. Dr. Feza Korkusuz, Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hakan Akbulut, Sistem Global Yönetim Kurulu Başkanı-YMM Hüseyin Karslıoğlu, Sağlık Yöneticisi Prof. Dr. Melih Bulut, OHSAD (Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı-Bahat Hastaneleri Başhekimi Gyn. Opr. Dr. Reşat Bahat ve Turkishtime Yönetim Kurulu Başkanı Filiz Özkan katıldı.

Katılımcılar “sağlık sektörünü dünyaya entegre edecek bir tablonun oluşabilmesi için” 10 hedef ve bunların gerçekleşmesine dönük adımlar konusunda görüş birliğine vardı. Hedefler kısaca şöyle detaylandırıldı:

1-SAĞLIK TEKNOLOJİLERİ ODAKLI KULUÇKA MERKEZLERİ
Covid-19 salgını sürecinde özellikle ihtiyacı hissedilen; aşı, tanı ve teşhis gibi alanlarda çalışan girişimcilere gerekli bilgi ve kaynak desteği verecek “sağlık teknolojileri odaklı kuluçka merkezlerinin” sayıları ve bu amaçla yola çıkanların “kapasite ve etkinlikleri” artırılmalı. Sağlık girişimlerinin başarısı bu kuluçka merkezleri etrafında tüm gerekli paydaşların bir araya gelebilmesine endeksli.

2-ÖNGÖRÜLEBELİR-SAYDAM BİR SAĞLIK SİSTEMİ
“Ülkemizdeki sağlık yatırımlarının küresel gelişimle paralellik arz edebilmesi için” kamu sağlık politikalarımız tüm sektör temsilcilerinin ortak aklıyla oluşturulmalı ve “geleceğe yönelik öngörülebilir, saydam ve finansal açıdan sürdürülebilir” olmalı.

3-GLOBAL İŞ BİRLİKLERİ VE TABANDAN ÖRGÜTLENME
Sağlık üreticilerimizi bir araya getiren kümelerin, gerek sektör gerekse kamu tarafından sahiplenilip desteklenmesi; bu konudaki ulusal hem de uluslararası iş birliği faaliyetleri yoğunlaşmalı. Pandemi şartlarında gerekli hazırlıklar tabandan yapılması. Zor günler bittiğinde daha kapsamlı global iş birliklerine gidilmeli.
Sektör tabandan başlayarak örgütlenmesini güçlendirmeli; sağlık politikalarında ve ekonomisinde yetkin aktif düşünce kuruluşları haline dönüşmeli. Kümeler; ilgili sivil toplumun bir araya geldiği bu yapılara, üreticilerin temsilcisi sıfatıyla önemli katkılar sağlamalı.

4- SAĞLIK ALTYAPISININ DESTEKLENMESİ
Covid-19 salgınında tüm ülkelerdeki gibi ülkemizde de sağlık altyapısının yetersizliği dikkat çekti. Bu yüzden hücre kültürü laboratuvar çalışmaları, hayvan deneyleri ve bunun gibi sağlık araştırma projeleri daha çok bütçeye kavuşması ve teşviklerle desteklenmeli.

5-BÖLGESEL MÜKEMMELİYET MERKEZLERİ
Sağlık alanındaki mükemmeliyet merkezlerinin üniversitelerdeki uygulama ve araştırma merkezleri (UYGAR) formatından farklı bir anlayışla kurulmalı; özel sektör dahil bulunduğu bölgedeki ilgili akademisyenlere ve araştırmacılara açık bir yapı oluşturulmalı. Örneğin; bir üniversitede hayata geçirilecek “kanser ile ilgili teknik bir tıbbi cihaz odaklı ya da biyoteknolojiye dayalı çözüm arayan bir mükemmeliyet merkezi”, o bölgedeki bütün ilgili araştırmacılara açık ve küçük girişimcilere ya da büyük firmalara destek sağlamalı.

6-DİSİPLİNLERARASI ÇALIŞILMASI
Hiçbir bilim dalı sağlık alanında tek başına etkin bir varlık gösteremez ve çözüm sunamaz. Her bilim dalı, başka bilim dallarının verilerinden, araştırmalarından sunduğu kanıtlardan beslenir ve varlığını sürdürür. “Sağlık sektörünü çevreleyen ekosistemin etkin ve inovasyona elverişli hale getirilmesi için” hedeflenen ürün ve hizmetlerde disiplinlerarası faaliyet gösterilmeli ve “bu ruhla hazırlanmış geniş çerçeveli ve uzun soluklu çalışmalar” mutlaka teşvik edilmeli.

7-KAMUDAKİ VERİLER ORTAK KULLANIMI
Kamudaki sağlık verileri daha iyi kullanılabilmeli. Hastaneler, ilgili sektörler ve kamu bir araya gelerek, “ülkedeki bu değerli ve eşsiz verinin potansiyelini çıkaracak mevzuata uygun” ortak yapılar-mekanizmalar kurgulamalı; bunlardan “teknolojik ve inovatif gelişmelerde faydalanabilmesi için” çözümler bulmalı.

8-YÜKSEK KATMA DEĞERLİ ÜRÜN İMALATI
Hizmet talebindeki çoğalma ve nüfustaki yaşlanmanın sonuçları dikkate alınarak sağlık sektöründe de (tıbbi cihaz ve ilaç) yüksek katma değerli ürünlerin eldesi için araştırma-geliştirme yetkinlikleri artırılmalı. Aksi takdirde sektördeki harcama yükününün karışlanması ve cari açığın çözülmesi imkansız.

9-REGÜLASYONLARIN DÜZENLENMESİ
Rekabet kurallarına uymak kaydıyla “özellikle bazı yeni alanlardaki küçük ve yerli girişimciyi koruyayabilmek amacıyla” regülasyonla sürekli ve hızla yeniden düzenlenmeli. Diğer yandan sağlık araştırmalarını destekleyen kamu ve özel kuruluşların mali gücü ve bağımsızlığı da artırılmalı; aralarındaki koordinasyon geliştirilmeli.

10-GLOBAL PAZARDAKİ PAYIN ARTIRILMASI
300 milyar doları aşan dünya tıbbi cihaz pazarındaki Türkiye’nin payı yüzde 1 civarında. “Mevcut potansiyel ve insan gücü, üniversitelerin gelişen alt yapısı, kamunun motivasyon ve destekleri” kullanılarak pay yüzdesi yükseltilmeli. Bu oğrultuda kamu yaklaşımları hızla revize edilmeli.