“DÜŞÜK SOSYOEKONOMİK DURUM OBEZİTE İÇİN RİSK FAKTÖRÜ”

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2019 verilerine göre, Türkiye’de 15 yaş ve üzeri obeziteli bireylerin oranı yüzde 21,1’e yükseldi. Fizyolojik ve psikolojik birçok sağlık sorununa yol açan hastalığın ortaya çıkmasında sosyoekonomik durumun önemine dikkat çeken Türkiye Obezite Araştırma Derneği (TOAD) Başkan Yardımcısı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Dilek Yazıcı, obezite hakkında merak edilenleri anlattı.

Fazla enerjinin yağ dokusu olarak depolanması sonucu obezitenin ortaya çıktığını ifade eden Türkiye Obezite Araştırma Derneği (TOAD) Başkan Yardımcısı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Dilek Yazıcı, vücuda enerji alımı ve harcanmasını “genetik, epigenetik, fizyolojik, davranışsal, sosyokültürel, sosyoekonomik ve çevresel faktörlerin” etkilediğini kaydetti.

Prof. Dr. Dilek Yazıcı-Türkiye Obezite Araştırma Derneği (TOAD) Başkan Yardımcısı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı

“KOMPLEKS BİR HASTALIK”
Prof. Dr. Yazıcı, “hareketsiz yaşam şeklinin yaygınlaşıp, beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle” obezite sıklığında artış görüldüğünü söyledi. Bazı “hormonal problemler, stres, yeme bozuklukları, uykusuzluk” gibi faktörlerin de hastalığa zemin hazırladığına işaret eden Yazıcı; “kompleks bir rahatsızlık” diye nitelendirdiği obezitenin önlenmesinde ve tedavisinde tüm faktörlerin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.

“SOSYOEKONOMİK DURUM ETKİLİYOR”
Sosyoekonomik durumun obeziteyi tetiklediğini vurgulayan Yazıcı, konuya ilişkin şu bilgileri aktardı: “Karbonhidrat ağırlıklı yiyeceklerin hesaplı olması nedeniyle, gelişen ülkelerde ekonomik sorunlar yaşayanların bu şekilde beslenmesine bağlı obezite risklerinin arttığı görülmektedir. Aslında kültürümüze yakın Akdeniz tipi beslenme şekli, önerilen sağlıklı beslenme türlerinden biridir. Bu beslenmede sebze ve meyve tüketimine ağırlık verilir, doymuş yağ tüketimi kısıtlanır, yani oda sıcaklığında katı halde bulunan margarin, tereyağı yerine sıvı yağlar tercih edilir. Ayrıca yine yağdan zengin kırmızı et tüketimi kısıtlanıp beyaz et tüketimi teşvik edilmektedir.”

“GENETİK FAKTÖRLER DE ETKEN”
300’den fazla genin obeziteyle ilişkilendirildiğini söyleyen Yazıcı, “Çevresel toksinler, gıda yetersizliği ve yüksek yağlı beslenme obeziteyle ilişkili genlerde bazı değişiklikler meydana getirip besin alımını ve yağ dokusunu artırıyor.” dedi.

“Çalışma saatlerinin uzun olması, trafikte uzun sürelerin geçirilmesi, kişinin aktivitesini azaltmanın yanında ayrıca egzersiz yapacak vakit de bırakmamaktadır.”

“KISITLI EGZERSİZ MEKANLARI FİZİKSEL AKTİVİTEYİ AZALTIYOR”
Hareketsizliğin hastalığın gelişmesindeki önemli risk faktörlerinden biri olduğunu dile getiren Yazıcı, fiziksel aktiviteyi azaltan faktörleri, “Çalışma saatlerinin uzun olması, trafikte uzun sürelerin geçirilmesi, kişinin aktivitesini azaltmanın yanında ayrıca egzersiz yapacak vakit de bırakmamaktadır. Bununla birlikte teknolojik cihazların yoğun kullanımı hareketi azaltan başka bir faktördür. Ayrıca açık alanlarda egzersiz yapılabilecek, park, yürüyüş yolu gibi mekanların kısıtlı olması egzersiz yapma alışkanlıklarını etkilemektedir.” cümleleriyle detaylandırdı.

“SAĞLIK OKUR-YAZARLIĞINA ÖNEM VERİLMELİ”
Yazıcı, sağlık okur-yazarlığının artmasıyla aşırı kilo riskinin azalacağının altını çizdi: “Kişilerin tükettikleri gıdaların içeriğini bilmeleri, ne tükettiklerinin farkında olmaları açısından önem teşkil etmektedir. Paketli gıdaların etiketlerinde yer alan gıda bileşenleri ve kalori miktarını takip edebilmek fazla kalori alımının engellenebilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.”