“ERKEN DÖNEM ALZHEIMER HASTALARI İÇİN İLAÇ ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR”

Türkiye Alzheimer Derneği, 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü nedeniyle Şişli Gündüz Yaşam Evi’inde basın toplantısı gerçekleştirdi. Dernek üyeleri ve hasta yakınlarının da katıldığı toplantıda, Alzheimer’ın tedavisi ve teşhisiyle ilgili güncel gelişmeler paylaşıldı.

21 Eylül Dünya Alzheimer Günü dolayısıyla yapılan toplantıda; Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı Prof. Dr. Başar Bilgiç, Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu, Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Türker Şahiner, Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Barış Topçular, Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Nil Tekin, Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Bedia Samancı, Türkiye Alzheimer Derneği Müdürü Füsun Kocaman ve  Başkan Yardımcısı Ayşin Ekşioğlu tedavideki son gelişmelerin yanı sıra erken dönemdeki Alzheimer hastalarında başarılı sonuçlar veren yeni ilaçlar tanıtıldı.

Toplantıda şunlar dile getirildi:

Prof. Dr. Başar Bilgiç-Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı

“ERKEN DÖNEM HASTALARA ETKİLİ İLAÇLAR İÇİN ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR“
Türkiye Alzheimer Derneği Başkanı Prof. Dr. Başar Bilgiç: “2021 yılı ortasında Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) “aducanumab” adlı bir ilaca şartlı onay vererek erken dönemdeki Alzheimer hastalarında kullanılabileceğine karar verdi. Bahsi geçen ilaç henüz hastaların şikayetleri başlamadan beyinde birikmeye başlayan protein amiloid’i etkin bir şekilde temizliyor. Buna karşın bu ilacın erken sonlandırılan Faz 3 çalışmalarında sadece yüksek doz ilaç alan belli bir grupta kısmi bir klinik fayda görülüyor. Bu gelişmeyle birlikte bulunduğumuz yıl içinde aynı mekanizmayla etki eden başka bir ilacın da erken dönemdeki Alzheimer hastalarında kısmi bir etkisinin olduğu gösterildi. Her iki önemli çalışmada, ilaçların kısmi denebilecek klinik etkisi göz önüne alındığında; Alzheimer hastalığı tedavisinde farklı bir döneme girildi. Ancak özellikle beyinde biriken amiloid proteinin zararlı bir karakterde olmadığını düşünen çevreler ilacın onaylanmasına tepki gösterdiler. Bu protein ve hastalık arasındaki ilişkinin ortaya konmasıyla tartışmalar da sona erecektir. Öte yandan Dünya Alzheimer Kongresi’nde “masitinip” isimli başka bir ilacın daha faz 3 çalışmasının olumlu sonlandığı duyuruldu.”

Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu-Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi

“SALGINDA HASTA YAKINLARININ STRESİ ARTTI”
Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğlu: “Özellikle hastalığı ileri dönemde olan Alzheimer hastaları ve yakınları, Covid-19 döneminde daha belirgin stres artışı yaşadılar. Hastaneye gitmek risk taşıdığından rutin muayeneler aksadı ve hastaların özellikle fizyoterapiyi aksatmaları sebebiyle hareket kabiliyetleri azaldı. Yapılan çalışmalarda pandemi döneminde hasta yakınlarının yüzde 92’sinde stres arttı. Stresi en çok hastaya dışardan Covid-19 taşıma korkusu, hastayı dezenfeksiyon ve izolasyon kurallarına uydurmaya çalışmakta zorlanma kaygısı tetikledi.”

Prof. Dr. Türker Şahiner-Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi

“HAVA KİRLİLİĞİ BUNAMA İÇİN RİSK FAKTÖRÜ”
Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Türker Şahiner: “Dünyada giderek artan hava kirliliği bunama hastalığı için ciddi bir risk faktörü. Bu konuda sunulan ve 10 yılı aşkın süreli izlem sonuçları olan bir çalışma; motorlu araçlardan kaynaklanan zehirli gazlar (NO2) ve havada asılı kalabilen çok küçük parçacıkların (PM 2,5) düzeyini en az 10 yıl olacak şekilde düşük tutabilirsek, Alzheimer hastalığı riskini yüzde 14 azaltabileceğimizi gösterdi. Benzer bir şekilde Fransa’da yapılan bir başka çalışma ise sadece çok küçük parçacıkların (PM 2,5) havada azalmasıyla tüm bunamaların yüzde 15 düzeyinde azaltılabileceğini gösterdi. Havada salınan zehirli atıklar kan-beyin bariyerine bağlanarak beyinde mikrobik olmayan bir iltihabi reaksiyona yol açarak Alzheimer hastalarının beyninde biriken Beta-Amiloid protein düzeylerini yükseltiyor. Tüm bu sonuçlar, bunama riskimizi düşürmek için temiz hava solumamız gerektiğini ve içten yanmalı motorların yerine elektrik motorlarının kullanılması ve çevreci enerji kaynaklarına yönelmemiz gerektiğini göstermektedir.”

Prof. Dr. Barış Topçular-Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi

“YAKIN GELECEKTE HASTALIK KAN TESTİYLE TEŞHİS EDİLEBİLECEK”
Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Barış Topçular: “Alzheimer hastalığının tanısında hali hazırda beyin-omurilik sıvısı belirteçleri kullanılmakta. Bu berrak sıvıya ulaşmak için lomber ponksiyon ismi verilen bir girişim gerekmekte ve bu da bu tanısal yöntemin yaygınlaşması ve kullanılmasını sınırlayan en temel etken. Bu nedenle günümüzde özellikle serumdan yani kandan yapılan testlerle hastalığı tanıyabilmek ve seyrini takip edebilmek için çalışmalar sürüyor. Son iki yılda bu alanda önemli gelişmelere tanık olduk. Bu alanda en öne çıkan yöntem ise hastaların serumlarında Tau ismi verilen proteinin düzeylerine bakmak. Bunların dışında nörofilament adlı proteinin kanda saptanması da özellikle hastalık ayırıcı tanısı ve seyri için önemli bilgiler sağlıyor. Yakın dönemde hastalığın tanısı aşamasında bu yöntemlerin yaygınlaşmasını bekliyoruz.”

Doç. Dr. Nil Tekin-Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi

“DEMANS HASTALARINA YÖNELİK ULUSAL STRATEJİK PLANA İHTİYAÇ VAR”
Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Nil Tekin: “Yaşlı nüfusu giderek artan Türkiye’de demans hastalıklarına yönelik; demans hastalığından korunma, erken tanı, bilgilendirme, kaliteli bakımın sağlanması, hastanın ve ailelerinin yaşam kalitesinin arttırılması için verilecek destek hizmetlerini içeren ulusal stratejik plana gereksinim duyuluyor. Ulusal Stratejik Plan Çalışmasıyla hastalık bilincinin artırılarak, ülkemize özgün yaklaşımların ortaya konabilmesi, ulusal eylem ve etkili değişim oluşturulmasının sağlanması amaçlanıyor. Bu amaç doğrultusunda Türkiye Alzheimer Derneği Demans Çalışma Grubu’nun hazırladığı çalışma raporu Ekim 2020 itibariyle ilgili kurumlara sunulmuş olup iş birliği süreçleri devam etmektedir.”

Dr. Öğr. Üyesi Bedia Samancı-Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi

“COVID-19 DEMANS HASTALIĞININ SEYRİNİ OLUMSUZ ETKİLEDİ”
Türkiye Alzheimer Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Bedia Samancı: “İleri yaşta özellikle ek hastalığı olanlarda Covid-19 enfeksiyonunun daha ağır ve ölümcül seyrettiği pek çok çalışmayla gösterildi. Demans hastalarının salgın döneminde ihtiyaç duydukları ve alıştıkları sosyal ortamdan izole olmaları ve pek çoğunun sosyalleşme için kullanılan teknolojik gereçleri kullanamaması içe kapanmalarına neden olup, kognitif ve davranışsal açıdan kötüleşmelerine yol açtı. Bu nedenlerle demans hastalarına ve hasta yakınlarına zamanında ve uygun sağlık desteği ve psikolojik desteğin sağlanması, enfeksiyonun kontrol altına alınabilmesi için aşılanmaları büyük önem taşıyor. Yakın dönemde New York Üniversitesi, Grossman Tıp Fakültesi’nde yapılan bir çalışmada, nörolojik semptomları olan ve hastanede tedavi gören Covid-19 enfeksiyonu hastalarında; nörolojik semptomu olmayanlara göre nöroinflamasyon ve nöron hasarıyla ilişkili plazma biyobelirteçlerinin anlamlı düzeyde yüksek olduğu bildirilmiş, bu biyobelirteç sonuçları Alzheimer hastalığıyla ilişkili serum biyobelirteç sonuçlarıyla korele bulunmuştur. Bu sonuçlara dayanarak araştırmacılar Covid-19’u olan ve eşlik eden nörolojik bulgulara sahip kişilerde Alzheimer hastalığı semptom ve patolojisinin hızlanabileceğini öne sürmüşlerdir. Ancak kesin sonuçlara varabilmek için daha fazla sayıda çalışmaya ve hastaların daha uzun dönem takibine gerek duyulmaktadır.”

Füsun Kocaman-Türkiye Alzheimer Derneği Genel Müdürü

“HASTALARA VE HASTA YAKINLARINA DESTEĞİMİZ DEVAM ETTİ”
Türkiye Alzheimer Derneği Genel Müdürü Füsun Kocaman: “Derneğimiz pandeminin başladığı Mart 2020’den itibaren tüm hizmetleri online mecralara taşımış, dijital iletişim yolları ve sosyal medya kullanarak hasta ve bakım verenlerine destek vermeye devam etmiştir. Bu destek Covid-19 ve demansla ilgili sağlık tedbirleri konularında bilgilendirme, pandemiye ilişkin kısıtlamalar, acil durum başvuruları, ekonomik/psikolojik yardım başvuruları gibi sosyal ve yasal konularda yönlendirmeleri içermektedir. “Alzheimer Hastalığı ve Diğer Demans Türleri ve Covid-19 Hakkında Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları”, “Alzheimer Hastaları ve Bakımverenler için Covid-19 Tavsiyeleri”, “Alzheimer Hastalarıyla Evde Uygulanabilecek Etkinlik Rehberi” başlıklı üç kitapçığın da hem derneğin hem de Avrupa Alzheimer Derneği’nin web sayfasında yayımlandı. Bu süreçte hastaların iyi vakit geçirmesini ve bilgilenmesini sağlamak adına dijital araçlardan faydalanarak; “Dijital Çay Saati”, “Dijital Torun” ve “Bana Bir Hikaye Anlat” gibi yenilikçi uygulamaları sunduk.”