“OFİS HASTALIKLARI EVLERE TAŞINDI”

Masa başında saatlerce çalışmak birçok sağlık sorununa davetiye çıkarıyor. Her gün aynı şekilde ve aynı tempoda yapılan işlerin el, kol ve omuzlarımızdaki dokuların yıpranmalarına yol açtığını belirten Acıbadem Altunizade Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Arel Gereli, 23-29 Eylül “Ofiste Sağlık Farkındalık Haftası” kapsamında, aşırı kullanım ve sık tekrarlama sonucu el, kol ve omuzlarda görülen hastalıkları anlattı.

Normal şartlar altında vücudun kas yıpranmalarının tamir edilebildiğini söyleyen Acıbadem Altunizade Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Arel Gereli, hareketlerin sık tekrarlanması nedeniyle yıpranma hızının çok arttığı durumlarda doku bütünlüğü bozulması neticesinde birbiriyle ilişkili pek çok hastalığın gelişip tedaviyi zorlaştırdığını vurguladı.

Prof. Dr. Arel Gereli-Acıbadem Altunizade Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı

“EL, KOL VE OMUZLARIN AŞIRI KULLANIMINA BAĞLI GELİŞEN HASTALIKLARIN GÖRÜLME SIKLIĞI ARTTI”
Gereli el,kol ve omuzları aşırı kullanıma bağlı oluşan hastalıkların yaygınlaştığına dikkat çekti: “Covid-19 tüm dünyada pek çok rutini temelden değiştirdi. Çoğu şirketin “evden çalışma” yöntemine geçmesi, pandeminin belki de en kalıcı değişimi oldu. Evden çalışmak başlarda konforlu gibi görünse de, ofisin tüm sorunlarını evlerimize taşımasının yanı sıra çok daha fazla iş yapmamıza neden olarak aslında hiç de öyle olmadığını gösterdi. Örneğin artık el, kol ve omuzlarımızı daha çok kullanmak zorunda kalıyoruz. Bu nedenle aşırı kullanıma bağlı gelişen hastalıkların günümüzde daha fazla görülüyor.”

“EVDEN ÇALIŞMA SİSTEMİ OFİS HASTALIKLARINI EVE TAŞIDI”
Salgın süreciyle birlikte ofis hastalıklarının “ofis dışına” taşındığını dile getiren Gereli, “İnternetin yoğun kullanımıyla evlerimiz sadece ofisimiz değil, aynı zamanda okulumuz, spor salonumuz, oyun parkımız, alışveriş merkezimiz ve sosyal alanımız oldu. Hayatın bu şekilde devam edebilmesi için gereken temizlik, yemek gibi temel ihtiyaçları da göz önüne aldığımızda, eskiden çoğunlukla masa başı çalışanlarda görülen el, kol ve omuz sorunları artık daha geniş bir kitle ve yaş aralığında gözlenir oldu.” dedi.

Gereli el, kol ve omuzların aşırı kullanımı nedeniyle sık görülen rahatsızlıklara ve çözüm yollarına ilişkin şu bilgileri verdi:

“Bilgisayar ve akıllı telefon gibi cihazları kullanırken uzun süre hareketsiz kalmak veya iş ortamında tekrarlanan zorlayıcı hareketler; omuz, dirsek ya da el bileğinden geçen sinirlerin sıkışmalarına yol açabiliyor.”

SİNİR SIKIŞMALARI
Bilgisayar ve akıllı telefon gibi cihazları kullanırken uzun süre hareketsiz kalmak veya iş ortamında tekrarlanan zorlayıcı hareketler; omuz, dirsek ya da el bileğinden geçen sinirlerin sıkışmalarına yol açabiliyor. Uzun süre aynı pozisyonda hareketsiz kalmak, zamanla sinirlerin içinden geçtikleri kanallara yapışmalarına, tekrarlanan hareketler ise yapışan sinirlerin yıpranmalarına neden olabiliyor. Sıkışan sinirler da kendini ağrı, uyuşma ve güç kaybıyla gösteriyor.

Tedavi Yöntemi: Başlangıçta ameliyat dışı yöntemlerle rahatlama sağlansa da, zaman içinde kas erimesi kronikleşiyor ve kalıcı hasar bırakabiliyor. İlaç, atel kullanımı, egzersizler, enjeksiyonlar veya fizik tedaviyle başarılı sonuçlar alınabiliyor. Tedaviye yanıt vermeyen hastalarda cerrahi gevşetme uygulanıyor.

TENDİNİT
Tendinit; el ve kollarımıza hareket veren kasların “tendo” denilen lifleriyle bu liflerin kemiğe yapıştığı yerlerin iltihabı diye tanımlanıyor. Bu iltihaplanma günümüzde en sık el ve kol kaslarının, örneğin akıllı telefonu sürekli elde tutma nedeniyle devamlı kasılı kalmaları ya da bu kasların bilgisayarda yazı yazmak gibi sürekli aynı işleri tekrarlamaları nedeniyle gelişiyor. Kaslara sürekli ve tekrarlayan yüklenmeler de kas liflerinde gözle görünmeyen yırtıklara yol açabiliyor. Bu yırtıklar zamanla tendonun kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden oluyor. Tendinit, el ve kollarda kullanım ağrısıyla özellikle sabah sertliğiyle kendini gösteriyor. Yavaş seyirli hastalık olmasına karşın hastanın gündelik hayatını olumsuz etkileyebiliyor.

Tedavi yöntemi: Tendinit çoğu kez sıcak-soğuk kompres uygulamaları, fizik tedavi, istirahat ve ağrı kesici ilaçlar gibi ameliyat dışı yöntemlerle tedavi edilebiliyor. Ancak dirençli vakalarda cerrahi müdahale gerekebiliyor.

“Bilgisayar ve akıllı telefon gibi cihazların aşırı kullanımının kısıtlanmaları ve ilaç tedavisiyle tetik parmak iyileşiyor.”

TETİK PARMAK
Tetik parmak; uzun süren tendinitler sonrası ellerde hareket veren kas liflerinin kalınlaşarak içinden geçtikleri kanallara takılmasıdır. Kendini parmaklarda takılma, kilitlenme ve ağrıyla gösteriyor. Tetik parmak, bilgisayar ve akıllı telefonda uzun yıllar aynı hareketi yapan el parmaklarında sıklıkla görülüyor.

Tedavi yöntemi: Bilgisayar ve akıllı telefon gibi cihazların aşırı kullanımının kısıtlanmaları ve ilaç tedavisiyle iyileşme sağlanabiliyor. Dirençli vakalarda ise kanal içinde takılı kalan tendonun cerrahi olarak gevşetilmesiyle kesin çözüm sağlandığını söylüyor.

KİREÇLENME
Tüm eklemler kıkırdak adı verilen ve hareketi kolaylaştıran bir yüzey kaplamasından oluşuyor. Kıkırdak, ince yapısına rağmen oldukça dirençli bir dokudur. Ancak bir kez yaralandığında kendini iyileştirme kabiliyeti sınırlı olur. Bilgisayar ve akıllı telefon kullanımında aşırı ve tekrarlayan parmak hareketleri eklemlerdeki kıkırdağın yıllar içinde aşınmasına ve altındaki kemiğin açığa çıkmasına yol açabiliyor. Kireçlenme; kemiğin sürtünmesi, eklemlerin ağrılı olması ve en sonunda parmakların eğilmesiyle sonuçlanıyor.

Tedavi yöntemi: Bilgisayar ve akıllı telefon kullanımın düzenlenmesi, fizik tedavi ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalarda ağrıyı kesmek için tutulan eklemin cerrahi olarak dondurulması gerekebiliyor.

EKLEMLERDE KİSTLER
Uzun süre bilgisayar veya akıllı telefon kullanmak gibi elleri devamlı zorlayan hareketler yapmak parmak eklemlerinin sertleşmesi ve onları birbirine bağlayan bağların devamlı burkulmasıyla sonuçlanabiliyor. Bu kronik burkulmalar bir müddet sonra esneklik kaybına, eklem hareketlerinin kısıtlanmasına ve ağrıya neden olabiliyor. Zorlayıcı kullanım devam ederse eklemlerde kistler oluşabiliyor. Kistler parmaklarda hareket ağrısı ve sabah sertliğiyle kendini gösteriyor.

Tedavi yöntemi: Zorlayıcı hareketlerden kaçınmak ve ilaç tedavisi sorunun çözümünde faydalı oluyor, ancak iyileşme uzun sürüyor.

“Omuz bölgesi kas yırtıklarında eğer çok açık ve ağrılı bir yırtık yoksa, her zaman öncelikle ameliyat dışı yöntemlere başvuruluyor.”

OMUZ KASI YIRTIĞI
Omuz bölgesi kasları; kola hareket veren ve omuz eklemini yerinde tutan kas grubunu oluşturuyor. Ofis haline dönüşen evlerde gün içinde yapılan temizlik ya da eşyaları indirme kaldırma gibi tekrarlayan hareketler bu kasları zorlayabiliyor. Zamanla kaslar kemiğe yapışma yerinden sökülüyor. Kemiğe yapışma yerinde yırtık olduğu için vücudun bu yırtığı iyileştirme kabiliyeti sınırlı oluyor. Yeterince iyileşmeyen yırtık omuz içinde kronik bir yara gibi devamlı ağrımaya ve hareketi de bozarak gündelik aktiviteyi kısıtlamaya başlıyor. Daha kötüsü, aktif kullanım devam ettiği için omuz kasındaki bu yırtık büyüyor.

Tedavi yöntemi: Omuz bölgesi kas yırtıklarında eğer çok açık ve ağrılı bir yırtık yoksa, her zaman öncelikle ameliyat dışı yöntemlere başvuruluyor. Ancak tam kas yırtığı olan ya da ameliyat dışı yöntemlerle rahatlama sağlanamayan hastalarda cerrahi müdahaleyle yırtığın tamiri öneriliyor.

“Her yarım saatte bir yaptığınız işe 5 dakika ara verin.”

“YARIM SAATTE BİR 5 DAKİKA MOLA”
Gereli el,kol ve omzun aşırı kullanımından doğacak problemleri önlemeye yönelik önerilerini şöyle sıraladı:
-El, kol ve omuzlarınızı gereksiz kullanmayın. Gün içinde temel ihtiyaçlarınız için zaten devamlı kullanımda olduklarını unutmayın.
-Devamlı sıkmak, ovmak ya da ağır kaldırmak gibi tekrarlayan zorlamalardan kaçının.
-Hareketsiz kalmak veya bir şey tutmak için tüm kasların devamlı kasılı kalmaları gerekiyor. Bu nedenle el, kol ve omuzlarınızı uzun saatler boyunca kötü pozisyonda hareketsiz bırakmayın. Örneğin elinizde devamlı telefon tutmayın.
-Her yarım saatte bir yaptığınız işe 5 dakika ara verin. Ara verdiğinizde el, kol ve omuzlarınızı tamamen gevşek bırakın.
-Her koşulda vücudunuzu dik ve omuzlarınızı geriye almış şekilde konumlandırın.
-Günümüz yaşam koşullarında el, kol ve omuz sorunları güçsüzlükten değil, genellikle aşırı kullanımdan kaynaklanıyor. Spor yapıyorsanız güçlendirme egzersizlerinin yanı sıra esnekliği ve kas dolaşımını arttıran hareketleri de yapmayı alışkanlık haline getirin.