Türkiye’nin “Gizli Serveti” TORYUM: 380 Bin Tonluk Rezerv Enerji Haritasını Değiştirebilir

Türkiye’nin enerji alanında en büyük kozlarından biri olarak görülen toryum, yeniden gündeme geldi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Eskişehir Sivrihisar’daki 380 bin tonluk toryum rezervi için endüstriyel ölçekli bir tesis kurulacağını açıkladı. Bakan Bayraktar, tesisin temelinin önümüzdeki yıl atılacağını ve iki yıl içinde faaliyete geçeceğini duyurdu. Bu hamleyle Türkiye, enerjide yeni bir dönemin kapılarını aralayabilir.

380 Bin Tonluk Rezerv Türkiye’yi Enerjide Üst Lige Taşıyabilir

Gümüş renginde radyoaktif bir metal olan toryum, dünyada geleceğin enerji kaynağı olarak kabul ediliyor. Uranyuma göre daha güvenli, daha temiz ve daha verimli olması, onu nükleer enerji alanında stratejik bir hammadde haline getiriyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın verilerine göre, Eskişehir Sivrihisar/Kızılcaören sahasında 380 bin tonluk toryum rezervi bulunuyor. Ayrıca Isparta, Kütahya, Kayseri, Malatya ve Sivas illerinde de çeşitli toryum yataklarının varlığı tespit edildi. Bu miktarın, Türkiye’nin enerji ihtiyacını yüzlerce yıl karşılayabilecek düzeyde olduğu belirtiliyor.

Uzmanlara göre, Türkiye’nin sahip olduğu bu potansiyel, dünya toryum rezervlerinin yaklaşık yüzde 15 ila 20’sine denk geliyor. Bu oran, Türkiye’yi Hindistan, Brezilya ve ABD gibi toryum zengini ülkelerle aynı kategoriye taşıyor.

Enerji Bağımsızlığı İçin Stratejik Adım

Bakan Bayraktar, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) ile Eti Maden’in bölgede uzun süredir araştırmalar yürüttüğünü belirterek, “Pilot saflaştırma tesisini 2020’de kurduk, şimdi bunu endüstriyel bir üretim tesisine dönüştürüyoruz. Önümüzdeki yıl temel atmayı ve iki yıl içinde üretime başlamayı hedefliyoruz.” dedi.

Bayraktar ayrıca, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu’nun (TENMAK) da toryum yakıt döngüsü, nükleer malzeme güvenliği ve yeni nesil reaktör teknolojileri üzerine Ar-Ge çalışmalarına hız verdiğini kaydetti.

1 Ton Toryum, 3,5 Milyon Ton Kömürle Eşdeğer

Toryum doğrudan enerji üretmeyen, ancak nükleer enerji üretiminde yakıt olarak kullanılan bir metal. 1 ton toryumdan elde edilecek enerji, yaklaşık 200 ton uranyum veya 3,5 milyon ton kömürün üretebileceği enerjiye eşdeğer.
Uzmanlara göre toryum, patlama ve erime riski düşük, radyoaktif atığı az ve enerji verimliliği yüksek bir kaynak. Bu özellikleri nedeniyle, dünyada “geleceğin nükleer yakıtı” olarak kabul ediliyor.

Toryum Tartışmaları Yeniden Gündemde

1950’lerden bu yana Türkiye’deki toryum rezervleri üzerine çalışmalar yürüten MTA, özellikle son yıllarda Sivrihisar sahasında yaptığı sondajlarla rezerv miktarını netleştirdi.
Zaman zaman toryumun yabancı ülkelere satılacağı yönündeki iddialar kamuoyunda tartışma yaratsa da, Bakan Bayraktar bu iddiaları yalanlayarak “Türkiye’nin stratejik kaynağı Türkiye’nin elindedir. Hiçbir satış söz konusu değildir.” açıklamasında bulundu.

“Servetin Üstünde Oturuyoruz”

Toryumun Türkiye için önemine yıllar önce dikkat çeken isimlerden biri de, 2007 yılında Isparta’daki uçak kazasında hayatını kaybeden Prof. Dr. Engin Arık olmuştu. Arık, “Servetin üstünde oturuyoruz ama haberimiz yok.” sözleriyle Türkiye’nin toryum potansiyelini vurgulamış, bu kaynağın ülkenin enerji bağımsızlığına yön verebileceğini belirtmişti.

Türkiye İçin Enerjide Yeni Dönem Başlıyor

Toryum, henüz tam anlamıyla ticari enerji üretiminde kullanılmasa da geleceğin nükleer yakıtı olarak görülüyor. Türkiye’nin toryum rezervlerini işleme sürecine başlaması, sadece yerli enerji üretimini artırmakla kalmayacak, aynı zamanda yüksek teknolojiye dayalı yeni bir sanayi alanı da yaratacak.

Enerji uzmanları, kurulacak tesisin faaliyete geçmesiyle birlikte Türkiye’nin “enerji bağımsızlığı” hedefine bir adım daha yaklaşacağını belirtiyor. Toryumun endüstriyel ölçekte işlenmesi, önümüzdeki yıllarda Türkiye’yi dünyanın enerji haritasında söz sahibi ülkeler arasına taşıyabilir.