Finans & Ekonomi
2000 Öncesi, 2000–2008 ve 2008 Sonrası Emeklilik Hesaplaması değişti! İşte yeni tablo
Emeklilik maaşları, Türkiye’de milyonlarca çalışan için en çok merak edilen konuların başında geliyor. 2025 yılı itibarıyla emekli maaşı hesaplamasında kullanılan sistem, sigorta başlangıç yılına, prim gün sayısına ve prime esas kazanç düzeyine göre farklılık gösteriyor. Uzmanlara göre, 2000 öncesi sigorta girişi olanlar hâlâ en avantajlı grup konumunda bulunurken, 2008 sonrası sigortalılar düşük aylık bağlama oranı nedeniyle daha düşük maaşla emekli oluyor.
2000 Öncesi Sigortalılar Daha Avantajlı
2000 yılından önce sigorta girişi bulunan çalışanlar için maaş bağlama oranı oldukça yüksek. Bu dönemde maaşlar, gösterge tablosu ve katsayı sistemi üzerinden hesaplanıyor. Ortalama aylık bağlama oranı %60 seviyelerinde olduğu için, bu dönemde çalışanlar daha yüksek prim yatırarak emeklilikte ciddi fark yaratabiliyor. Ayrıca bu gruptaki emekliler, yüksek kazanç bildirimi sayesinde günümüzde daha yüksek maaşlarla yaşamlarını sürdürebiliyor.
2000–2008 Arası Dönemde Güncelleme Katsayısı Uygulaması
2000–2008 yılları arasında sigortalı olan vatandaşlar için emeklilik maaşı hesaplamasında TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ve büyüme oranı dikkate alınıyor. Bu dönemde sistem, güncelleme katsayısı adı verilen bir yöntemle çalışıyor.
Bu katsayı;
-
TÜFE oranının tamamı,
-
Büyüme oranının %30’u
dikkate alınarak belirleniyor.
Bu yöntem, maaşın ekonomik büyümeye paralel şekilde güncellenmesini sağlasa da, 2000 öncesi döneme göre daha düşük maaş bağlanmasına yol açıyor.
2008 Sonrası Sigortalılar İçin Aylık Bağlama Oranı Düştü
1 Ekim 2008 sonrasında ilk kez sigorta girişi yapılan çalışanlar için en düşük aylık bağlama oranı %40 olarak belirlenmiş durumda. Bu nedenle aynı prim gününe sahip olsalar dahi, 2008 sonrası sigortalılar, önceki yıllarda işe başlayanlara göre daha düşük emekli maaşı alabiliyor.
Uzmanlara göre bu gruptaki çalışanlar, uzun süreli çalışma, prime esas kazancı yüksekten gösterme ve doğru zamanda emeklilik başvurusu yapma yoluyla maaş farkını bir miktar telafi edebilir.
Yüksek Emekli Maaşı İçin “Son 7 Yıl Kuralı” Önemli
Sosyal güvenlik uzmanları, yüksek emekli maaşı almak isteyen çalışanların özellikle “Son 7 Yıl Kuralı”na dikkat etmeleri gerektiğini vurguluyor. SGK mevzuatına göre, emeklilik hesabında son 7 yıldaki prim ödemelerinin seviyesi belirleyici oluyor.
Bu dönemde yüksek kazançtan prim ödemek, maaş tutarını doğrudan artırıyor. Ayrıca emeklilik başvuru zamanlaması, özellikle yıllık büyüme ve enflasyon oranlarının açıklandığı dönemlerde doğru ayarlanırsa, maaş farkı yaratabiliyor.
2025 Hesaplamalarında 2024 Verileri Kullanılacak
2025 yılında emekli olacak vatandaşların maaş hesaplamasında, 2024 yılı TÜFE ve büyüme verileri esas alınacak. SGK tarafından yapılan açıklamaya göre, “Emekli Aylığı Hesaplama” ekranı üzerinden vatandaşlar kendi maaş tahminlerini kolayca görebiliyor.
Ayrıca taban maaş uygulaması sayesinde düşük primle emekli olan kişilerin maaşları belirli bir seviyenin altına düşmüyor. Bu uygulama, özellikle asgari ücret düzeyinde prim ödeyen milyonlarca çalışan için güvence oluşturuyor.
Uzmanlardan Uyarı: “Erken Planlama Şart”
Sosyal güvenlik uzmanları, emeklilik planlaması yapan çalışanlara şu uyarılarda bulunuyor:
“Primlerinizi düşükten değil, mümkün olduğunca yüksek basamaktan ödeyin. Son 7 yıldaki kazançlarınız maaşınızı belirleyecek. Emekliliğe birkaç yıl kala prim günlerinizi kontrol edin ve sigorta başlangıç yılınızı dikkate alarak en avantajlı dönemde başvuru yapın.”
2025 yılı itibarıyla yürürlüğe girecek yeni hesaplama sisteminde adil ve sürdürülebilir maaş politikası hedefleniyor. Ancak uzmanlar, sistemin kalıcı refah yaratması için prim tabanının genişletilmesi ve kayıt dışı istihdamın azaltılması gerektiğine dikkat çekiyor.