MARMARA DENİZİ’NİN AKCİĞERLERİ İÇİN KRİTİK HAMLE…

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’yla birlikte “Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları” projesini hayata geçiren Türkiye İş Bankası’nın Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri Gamze Yalçın, “Denizlerimizin oksijen deposu olan deniz çayırları kirlilik ve konuyla ilgili farkındalık eksikliği nedeniyle günümüzde oldukça azalmış durumda. Nasıl ki gezegenimizin akciğerleri olan ormanlarımızı korumak gelecek nesillere daha iyi bir dünya bırakmak için önemliyse deniz çayırlarını yaşatmak da aynı ölçüde kritik.” dedi.

Türkiye İş Bankası’nın Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’yla (TÜDAV) birlikte geliştirdiği “Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları” projesiyle, “Marmara Denizi’nin akciğeri niteliğindeki son deniz çayırları alanlarının haritalandırılarak temizlenmesi ve korunması” hedefleniyor.

1 METREKAREDE 14 LİTRE OKSİJEN ÜRETEBİLİYOR
Posidonia oceanica deniz çayırları, Akdeniz’de 11 ila 29 °C arasındaki sıcaklıklarda, tuzlu ve temiz sularda 0 ila 45 metre derinlikler arasında dağılım gösteriyor. Bu çiçekli bitkiler, fotosentezle suyun oksijence zenginleşmesini sağlıyor. Uzun yaprakları, yatay uzanan gövde ve kökleriyle sudaki askı yüklerini ve sedimentasyonu tutup zemin hareketlerini düzenliyor. 1 metrekare alanı kaplayan Posidonia oceanica deniz çayırları, kapladıkları 1 metrekare alanda günde 14 litre oksijen üretebiliyor. 1 hektarlık alandaysa yılda 1024 ton karbon tutabiliyor.

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk ile Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri Gamze Yalçın, “Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları” projesinin önemini ve detaylarını anlattı. 

“ORMANLARI KORUMAK KADAR KRİTİK”
“Dünya bizim gelecek bizim” yaklaşımıyla “denizleri ve deniz kaynaklarını korumayı” ve “ekolojik dengeye ve sürdürülebilirliğe destek olmayı” amaçladıklarını ifade eden İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Lideri Gamze Yalçın, “Denizlerimizin oksijen deposu olan deniz çayırları kirlilik ve konuyla ilgili farkındalık eksikliği nedeniyle günümüzde oldukça azalmış durumda. Nasıl ki gezegenimizin akciğerleri olan ormanlarımızı korumak gelecek nesillere daha iyi bir dünya bırakmak için önemliyse deniz çayırlarını yaşatmak da aynı ölçüde kritik.” dedi.

“FARKINDALIK VE BİLİNCİN ARTIRILMASI ÖNEMLİ”
TÜDAV’ın 26 yıldır denizlerimizin korunması için bilimsel bir ağ oluşturarak “ekolojik durumun izlenmesi, sorunların tespiti ve çözüm önerilerine uzanan” pek çok değerli projeye ve çalışmaya imza attığını belirten Yalçın şunları söyledi: “Şimdi biz de denizlerimizin geleceği için deniz çayırlarının korunması özelinde beraberce çok önemli bir yolculuğa çıktık. Deniz çayırları, oksijen üretim kapasitesine sahip oldukları için denizlerin akciğerleri konumunda bulunuyor ve denizsel organizmaya yaşam ortamı sağlıyor. Bu konuda yürütülecek çalışmalarda projenin kendisi kadar toplumda deniz çayırlarına yönelik farkındalığın ve bilincin artırılması da önem taşıyor.”

“BİR UMUT MARMARA” VE “SUDAKİ İZLER MASMAVİ” BELGESELLLERİ…
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın “Sudaki Yaşam” başlıklı 14’üncü maddesinin üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye açısından önemine işaret eden Yalçın, çalışmaları hakkında şu bilgileri aktardı: “İlk olarak yine TÜDAV tarafından 3. kez düzenlenen Marmara Denizi 2022 Sempozyumu’na ev sahipliği yaptık. Savaş Karakaş yapımcılığında önce müsilajın bölgedeki canlı yaşamına etkilerinin anlatıldığı ve çözüm önerilerinin sunulduğu Bir Umut Marmara belgeselini, ardından ilk bölümü kısa süre önce yayımlanan Sudaki İzler Masmavi belgeselini hayata geçirdik. Diğer yandan deniz kirliliğini azaltacak yatırımlara finansman sağlamak üzere “Denizleri Koruyalım Kredisi”ni hazırlayarak, denizlerimiz için önemli kirlilik kaynağı olan atıkların önlenmesine katkıda bulunduk. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bünyesindeki Deniz Bilimleri Enstitüsü’yle iş birliği yaparak Türkiye’de ilk kez kullanılan insansız su altı planörü glider cihazı Deniz Kâşifi’ni kendilerinin kullanımlarına sunduk. Önümüzdeki dönemde de denizlerimizin ve biyoçeşitliliğin korunmasıyla ilgili sorumluluk almaya devam edeceğiz.”

DENİZ ÇAYIRLARININ EKOSİSTEMDEKİ FONKSİYONU…
TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk ise deniz çayırlarının ekosistemdeki fonksiyonunu şöyle anlattı: “Ömrünü tamamlayan Posidonia yaprakları akıntı ve dalgalarla kıyıda banketler oluşturur. Bu yapılar kıyı çizgisini korur, erozyonu önler pek çok deniz canlısının yaşamını sürdürmesini sağlar. Posidonia oceanica ayrıca, deniz zemininde sık çayırlar oluşturarak birçok canlıyı üzerinde barındırır ve otla beslenen canlıların besin kaynağını oluşturur. Tüm bunlara ek olarak barınma, korunma, yumurtlama ve üreme noktasında da birçok canlıya ev sahipliği yapar. Karbon tutma özellikleri sayesinde ise iklim değişikliği ile mücadele eder.”

İSTİLACI VE YABANCI TÜRLER TOPLANACAK…
“Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları” projesiyle Erdek Paşalimanı Adası’nda deniz çayırlarının bulunduğu alanın sınırlarının belirleneceğini ve haritalanacağını kaydeden Prof. Dr. Öztürk; çayırların olduğu bölgelerden başta istilacı deniz salyangozu (Rapana venosa) olmak üzere yabancı türlerin toplanacağını ve ekosistemin yerli sahiplerine bırakılacağını açıkladı.

FARKINDALIK EĞİTİMLERİ VERİLECEK…
Balıkçıların avlanırken dipteki kayalıklara takıldığı için denize bırakmak zorunda kaldığı “hayalet ağların” temizleneceğini de kaydeden Öztürk, kamuoyunu bilgilendirmek için 30 ilk ve orta öğretim okulunda farkındalık eğitimleri vereceklerini dile getirdi.