MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ, COVID-19 GİBİ PANDEMİYE DÖNÜŞÜR MÜ?

ABD’de ile bir çok Avrupa ülkesinde de vakaları görülen ve solunum damlacıkları yoluyla bulaşan Maymun Çiçeği Virüsü’nün (Monkeypox), Covid-19 salgınının ardından yeni bir pandemiye sebep olmasından endişe ediliyor. Dünya Sağlık Örgütü’nden (WHO) gelen ve uzmanların yaptığı ilk açıklamalar bu virüsün tür, yayılma hızı ve mutasyon açılarından Covid-19’la benzerlik göstermediği; halihazırda tedavisinde kullanılabilecek ilaç ve aşının mevcut olduğu; tablonun şimdilik korkutucu boyutlara varmadığı yönünde.

Prof. Dr. İftihar Köksal- Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı

Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal, yeni bir pandemi korkusuna sebebiyet veren Maymun Çiçeği Virüsü (Monkeypox) hakkında merak edilenleri şöyle anlattı:

KULUÇKA SÜRESİNDE DEĞİL, BELİRTİLER GÖRÜLÜNCE BULAŞIYOR…
Maymun Çiçeği Virüsü insana bulaştıktan sonra hastalık belirtileri ortaya çıkıncaya kadar geçen süre 5-21 gün arasında değişiyor. Virüs kuluçka süresinde değil, belirtiler baş gösterince bulaşıyor. Hastalarda yüzde 85 oranında yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, lenf düğümlerinde şişme, titreme ve halsizlik meydana geliyor. Ateşlenmeyi takiben 1 ila 3 gün içinde (bazen daha uzun süre sonra) hastaların yüzde 97’sinde genellikle yüzde başlayan ve vücudun diğer bölgelerine yayılan bir kızarıklık gelişiyor. Lezyonlar önce deride döküntü, sonraysa kabarıklık (püstül) şeklinde oluyor. Püstül yaklaşık 7 günde kabuklanıyor. Virüs, derideki lezyonlardan alınan sıvılarda PCR testiyle teşhis ediliyor. Tercihen birden fazla lezyondan örnek alınması gerekiyor.

NASIL BULAŞIYOR?
Bu virüs; virüsle enfekte olan maymun, sıçan ve sincap gibi hayvanlar veya kemirgenlerin derisi ve vücut sıvılarıyla temas edildiğinde bulaşıyor. Özellikle tahriş olmuş deri, küçük çizikler, solunum damlacıkları veya mukoza (gözler, burun veya ağız) yoluyla vücuda giriyor. Solunum damlacıkları birkaç metreden fazla hareket edemediğinden, virüs ancak uzun süreli yüz yüze temasla insandan insana geçebiliyor. Vücut sıvıları ve cinsel ilişkiyle de bulaşıyor.

ANİ MUTASYONA UĞRAMIYOR…
Covid-19 bir RNA virüsü. Bu yüzden çok fazla mutasyona uğrayıp yayılabildi. Maymun Çiçeği ise DNA virüsü; sıkça ve aniden mutasyon geçirmiyor. Dolayısıyla pandemi riski barındırmıyor. Covid-19’dan diğer bir farkı da, havada asılı kalamıyor. Halihazırda bu hastalığın tedavisinde ve korunmada kullanılabilecek ilaçlar ve aşı mevcut.

ÖZEL BİR TEDAVİSİ YOK
Hastalık bağışıklığı zayıf kişilerde ve çocuklarda şiddetli seyredip hayati riske doğurabiliyor. Maymun Çiçeği enfeksiyonda devreye sokulacak özel bir tedavi metodu yok. İki-dört hafta içinde kendiliğinden iyileşiyor. Çiçek aşısı, bu virüse karşı yüzde 85 etkili. ABD’li uzmanlar, aşının hastalık sırasında bile etkili olduğunu açıkladı. Maymun Çiçeği hastalığında belirgin bir artış olması durumunda çiçek aşısı rutin uygulamaya dahil olabilir.

KORUNMA YOLLARI…
Virüse enfekteli olduğu belirlenen ya da şüphelenilen kişiler, solunum izolasyonuna tabi tutulmalı. Kabuklanmış döküntüler bile bulaştırıcı özellik taşıdığından enfektelilerin ve hastaların kullandığı yatak takımları ve giysileriyle temastan kaçınılmalı. Eller mutlaka sık sık yıkanmalı ve hijyen kurallarına özen gösterilmeli. Virüsün sağlık çalışanlarına bulaşmasını engellemek için şüpheli durumlar dikkatle değerlendirilmeli ve hastalara ait numuneler uygun koşullarda incelenmeli.