INFLUENCER REKLAMLARINA SIKI KURALLAR…

Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Reklam Kurulu,  “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz” adlı düzenlemeyle influencerların sosyal medya mecralarındaki ticari reklam etkinliklerine dair yeni kurallar ve yükümlülükler getirdi. Amaç tüketicilerin şeffaf ve doğru bilgilenmesini sağlamak; yanıltılmaların ve kandırılmaların önüne geçmek.

Sosyal medya üzerinden gerçekleşen ticari ve sosyal faaliyetlerde iyice kökleşen “influencer” kavramının Türkçe’de belirlenen karşılığı “etkileyici pazarlama”. İnternet ortamında ünlenen kişilerin videolarında ve fotoğraflarında bir ürünü onayladıklarını açıkladıkları ya da ürün yerleştirme uyguladıkları bir tanıtım tekniği.

Bu pazarlama yöntemi tekniği gittikçe yaygınlaşıyor. We Are Social Nisan 2021 raporuna göre Türkiye’de 16 – 64 yaş aralığındaki internet kullanıcılarının yaklaşık yüzde 14’ü influencerları takip ediyor.

ETİK DIŞILIK VE HAKSIZ REKABET KAYGILARI…
Influencerlerin hayata geçirdiği pazarlama türü en başından beri etik ve haksız rekabet açılarından sorgulanıyor. “Denetime tabi tutulmaları ve belirli kurallarla sınırlanmaları” yönündeki istek, Ticaret Bakanlığı’nın ilk yönetmeliklerinde influencer ile pazarladığı ürünün sahibi şirket arasında “iş birliği” olduğu bilgisinin etiketlenmesi mecburiyetini öne çıkarıyor.

Gamze Nurluoğlu- Dijital İletişim Uzmanı 

Bakanlık bünyesindeki Reklam Kurulu’nun 4 Mayıs 2021 tarihli ve 309 sayılı toplantısında 2021/2 ilke karar numarasıyla kabul edilen “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz” söz konusu sınırların kapsamı genişletiyor.

Global ve yerel birçok markaya dijital iletişim hizmeti sunan ve bu alanda eğitimler veren Gamze Nurluoğlu, klavuzdaki 5 noktanın özenle altını çiziyor.

İŞ BİRLİĞİ OLDUĞU BELİRTİLECEK
Influencerlar artık reklamverenin ürün ya da hizmetini salt kendilerine hediyeymiş gibi gösteremeyecekler ve tüketici rolü oynayamayacaklar. Reklam iş birliğini açıkça belirtecekler.

AYIRT EDİCİ İFADELER KULLANILACAK
Reklam paylaşımları açık ve anlaşılır bir dille kayda geçirilecek ve kolayca ayırt edilebilecek. Influencerların reklam paylaşımlarındaki ayırt edici ibareler görünür, okunaklı ve belirgin olacak. Başka bir etiket veya bahsetme varsa reklama ilişkin etiket arada kaybolmayacak.

Ayırt edici ibareler şöyle:
Videolarda: (video içinde sürekli ya da açıklama kısmında ‘daha fazla oku’ alanına gelmeden)
“Bu video [reklam veren] reklamlarını içermektedir.”
“Bu video, [reklam veren] ile ücretli iş birliğini içermektedir.”
“[Reklam veren]’in destekleri ile.”
“Bu ürünleri [reklam verenden] hediye olarak aldım.”
“Ürünleri bana gönderdiği için [reklam verene] teşekkürler.”

Fotoğraf ve mesajlarda: (reklam verenin adı, markası, unvanından herhangi biri ile)
#Reklam
#Reklam/Tanıtım
#Sponsor
#İşbirliği
#Ortaklık
“@[Reklam veren] ile işbirliği”
“@[Reklam veren] tarafından sağlandı.”
“@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı.”

Podcastlerde: (yayının başında, ortasında, sonunda yazılı ve sözlü olarak)
“Bu podcast, [reklam veren] hakkında reklam içerir.”
“Bu podcast, [reklam veren] ile ücretli bir iş birliğinden oluşmaktadır.”
“[Reklam veren]’in destekleri ile.”
“Ürünleri (podcastimde bahsettiğim) [reklam verenden] hediye olarak aldım.”

Hikayelerde: (Paylaşım süresi boyunca reklam verenin adı, markası, unvanından herhangi biri ile)
#Reklam
#Reklam/Tanıtım
#Sponsor
#İşbirliği
#Ortaklık
“@[Reklam veren] ile işbirliği”
“@[Reklam veren] tarafından sağlandı.”
“@[Reklam veren] tarafından hediye olarak alındı.”

TÜKETİCİYE GERÇEK DENEYİM VE KANITLANMIŞ BİLGİ SUNULACAK
Influencerlar gerçek deneyimlerinin sonuçlarını anlatacak. Öte yandan bir ürün ve hizmete yönelik tanıtımda kanıtlanmamış, bilimsellikten uzak ve veriye dayanmayan bilgiler paylaşılamayacak. Influencer ya bilgileri bilimsel veriye dayandırıp kaynak gösterecek ya da sadece kendi deneyimine ilişkin görüşlerini dile getirecek.

SAĞLIKLA İLGİLİ PAYLAŞIMLARA AZAMİ ÖZEN GÖSTERİLECEK
Influencerlar reklamı yapılan ürün ve hizmet hakkında “sağlığa yararlı”, “sağlığa zararlı”, ve benzeri yönlendirici ifadeler kaydedemeyecek. Doktor, diş hekimi, eczacı, veteriner ve sağlık kuruluşlarınca satılan ürün/hizmetler kapsam dışı bırakıldı. Örneğin sadece eczanede satılan bir ürün; doktorlarca verilen estetik, bakım ve benzer hizmet uygulamaları tanıtılamayacak. Estetik cerrahi alanındaki doktor yönlendirmeleri ve tavsiyeleri sona erecek.

ÜRÜN GERÇEKLİK ALGISI KORUNACAK
Influencerlar bundan böyle tanıtımlarında “ürünlerin ve hizmetlerin gerçeklik algısını değiştiren ve tüketiciyi yanıltabilen” filtre ve efekt kullanıyorlarsa bunu belirtecek. Klavuz, bu konuda reklamverenlere de sorumluluk yüklüyor. Influencerlardn kurallara uymalarını istemeliler ve ihlallere karşı önlem almalılar. İş birliğine dahil olan 3’üncü şahısların da kuralların gereğini yerine getirmelerini sağlamalılar.