Covid-19 ruh sağlığını da etkiliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Barış Sancak, hastalık sonrası sık rastlanan 5 psikolojik sorunu anlattı ve ruh sağlığını korumaya yönelik tavsiyelerini paylaştı.
Psikiyatri kliniklerinde sıklıkla Covid-19 ile ilişkili sorunlara rastladıklarını ifade eden Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Barış Sancak, en çok yoğun bakımda tedavi gören hastalarda travma sonrası stres bozukluğu görüldüğünü belirtti.
Dr. Barış Sancak-Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Psikiyatri Uzmanı
ANKSİYETE (KAYGI) BOZUKLUKLARI
Sancak, Covid-19 geçiren kişilerin yarısında kaygı bozukluğu görüldüğünü söyledi: “Hastalıkla ilgili kaygılı düşünceler sıklıkla akla gelir. Hasta, şikayetlerinin geçmeyeceğine dair olumsuz düşünceleri zihninden atmakta zorlanır. Bu durumda; çarpıntı, nefes darlığı, sıkıntı hissi, ölüm korkusu, uyumakta güçlük gibi şikayetler kaygı bozukluğunu düşündürür. Özellikle nefes darlığı ile çarpıntı iyileştikten sonra bir süre devam edebilir. Ayrıca pek çok psikososyal sebepten dolayı toplumun genelinde kaygı bozukluğunun arttığını gözlemliyoruz.”
DEPRESYON
Sancak, Covid-19 hastalarının bir kısmında “depresif belirtiler” görüldüğünü kaydetti: “Mutsuzluk, hayattan keyif almama, iştah ve uyku değişiklikleri depresyonun en önemli bulguları. Yapılan çalışmalarda, depresyonun en tehlikeli sonuçlarından intiharın da salgın döneminde arttığı ortaya çıktı. Sosyal izolasyon, belirsizliğe bağlı kaygılar, ekonomik problemler, geçirilmiş depresyon öyküsü ve Covid-19 hastalığını ağır geçirmen en önemli risk faktörleridir. Bu yüzden, kendinizde ve yakınlarınızda depresif şikayetler gözlemlediğinizde en kısa sürede destek almalısınız.”
KÖTÜ ALIŞKANLIKLAR
Covid-19 salgınında alkol tüketiminin iki kat arttığını ifade eden Sancak, “Geçmişte alkol problemi yaşayanlar özellikle risk altında. Bu “kendini tedavi etme” çabasıyla ciddi bağımlılık sorunları ortaya çıkabiliyor. Ayrıca alkol ve madde bağımlılarında Covid-19’un daha şiddetli seyrettiğini ispat eden çalışmalar da mevcut.” dedi.
UYKUSUZLUK
Hastalık sonrası sıklıkla uykusuzluk görüldüğünü vurgulayan Sancak, salgın döneminde toplum genelinde kronik uykusuzluğun yüzde 40’lara vardığını söyledi.
Covid-19’u ağır geçirenlerde çoğunlukla travmaya bağlı stres bozukluğu görülüyor.
TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU
Sancak, “travma sonrası stres bozukluğunun” özellikle hastanede yatanlarda taburculuk sonrası yüzde 90 oranında görüldüğünün altını çizdi: “Yoğun ölüm korkusu, çaresizlik, umutsuzluk ve yalnızlık hisleri bu rahatsızlığı tetikliyor. Bu nedenle taburculuk sonrası hastane deneyimi ile ilgili kötü düşünceler, kabuslar, uykuya dalmada güçlük, hatırlatıcı uyaranlardan kaçınma davranışı bir aydan uzun süre devam ediyorsa tedaviye başvurulmalı.”
RUH SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN…
Sancak, ruh sağlığını korumaya yönelik şu tavsiyeleri paylaştı:
-Arkadaşlarınız ve sevdiklerinizle online görüşmeler yapın
-Bağışıklık sistemini güçlendiren yaşam tarzı benimseyin
-Alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durun
-Sağlıklı ve dengeli beslenin
-Günde iki litre su içmeye özen gösterin
-Her gün aynı saatte yatağa yatıp, her gün aynı saatte kalkın
-Hareketsizlikten kaçının
-Düzenli egzersiz yapın
-Gerekirse profesyonel destek almaktan kaçınmayın
-Hobi edinin, hobilerinize zaman ayırın