HAMİLELİKTE COVİD-19 İLE İLGİLİ MERAK EDİLENLER…

Hamilelik döneminde bağışıklık sisteminin baskılanması ve fizyolojik değişiklikler nedeniyle anne adaylarının enfeksiyonlara karşı savunması düşüyor. Tüm dünyayı etkileyen Covid-19 salgını da hem hamilelerin hem de yeni doğum yapan annelerin endişelerini artırıyor. Memorial Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Figen Beşyaprak, Covid-19 ile ilgili anne adaylarını bilgilendirdi.

Covid-19 ile ilgili gibi birçok soruya yanıt arayan anne adayları için; Memorial Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Figen Beşyaprak hamilelikte Covid-19 virüsü ve etkileri ile ilgili en çok merak edilen 10 soruyu ve cevabını paylaştı.

1-GEBELİK COVİD-19’A YAKALANMA RİSKİNİ ARTIRIR MI?
Gebelikte bağışıklık sisteminin bir miktar baskılanması, solunum mukozasında ödem bulunması, özellikle ileri gebelik haftalarında akciğer kapasitesinin azalması ve oksijen tüketiminin fazlalığı nedeniyle anne adayları solunum yolu enfeksiyonlarına daha yatkın hale gelebiliyor. Ancak yapılan araştırmalarda; gebelerde Covid-19 enfeksiyonu için artmış bir duyarlılık tespit edilmemiştir.

Op. Dr. Figen Beşyaprak,-Memorial Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü

2-HAMİELİK COVİD-19’UN DAHA ŞİDDETLİ GEÇİRİLMESİNE NEDEN OLUR MU?
Gebelik, kadınları viral ve bakteriyel enfeksiyonun solunum komplikasyonlarına yatkın hale getiriyor. Bağışıklık ve kardiyo-pulmoner sistemlerdeki fizyolojik değişikliklere bağlı; gebe kadınların solunum yolu mikroorganizmaları ile enfekte olmaları, daha şiddetli hastalık geliştirme riskini beraberinde getirmektedir. Diğer yandan SARS-CoV ve MERS-CoV’ nin gebelik sırasında daha şiddetli klinik seyirlerden sorumlu olabileceği bilinmektedir. Bununla birlikte, şu ana kadar gebe kadınların Covid-19 enfeksiyonuna daha duyarlı oldukları veya Covid-19’a yakalananların daha şiddetli pnömoni geliştirmeye yatkın olduklarına dair bir kanıt bulunmamaktadır.

3-COVİD-19 ANNE KARNINDAKİ BEBEĞE GEÇER Mİ?
Hamileliğin ileri aylarında Covid-19 pnömonisi gelişen kadınlarda dikey geçiş açısından intrauterin enfeksiyonun değerlendirildiği ve son üç aylık dönemdeki gebeler üzerinde yapılan incelemelerde Covid-19’un anneden bebeğe geçmediği görülmüştür. Daha sonra yapılan 936 yenidoğanı içeren çalışmanın sonucuna göre ise; gebeliğin son üç ayında anneden bebeğe yüzde 3.7 oranında geçtiği belirlendi. Bu oran anne karnında bebeğe geçen diğer enfeksiyonlar ile benzer oranlara sahiptir.

4-COVİD-19 GEÇİREN ANNENİN ANTİKORLARI BEBEĞE GEÇER Mİ?
Annede oluşan IGM bebeğe plasenta yoluyla geçmemektedir. Bebeklerden alınan örneklerde antikorlarının pozitif olduğu görülmüştür. Yüzde 3.2’lik bu oran bebeğe geçen enfeksiyon durumunda bebeğin kendi ürettiği antikorlar olmaktadır.

5-ANNE ADAYLARI HASTALIK SÜRECİNDE VİTAMİN VE MİNERAL TAKVİYESİ ALMALI MI?
Covid-19 ile mücadelenin en önemli silahlarından biri; güçlü bir bağışıklık sistemidir. Bu nedenle anne adaylarının salgın süresince hem kendilerinin hem de bebeklerinin sağlığı için beslenmelerine özen göstererek, bağışıklık sistemlerini güçlü tutmaları gerekmektedir. Bununla birlikte başta C ve D vitamini olmak üzere; normal süreçte verilen vitamin takviyelerini almaları tavsiye edilmektedir.

6-COVİD-19 DOĞUM ŞEKLİNİ ETKİLER Mİ?
Doğumun doğal yollardan veya sezaryen ile yapılması, gebeliğin mevcut seyrine, anne adayının ve bebeğin sağlık durumuna göre kararlaştırılmaktadır. Yapılan sınırlı araştırmalar ışığında Covid-19’un doğum şekli ile bağlantısının olmadığı söylenebilmektedir. Dolayısıyla Covid-19’a yakalanan gebelerin doğum şekli, önceden planlandığı şekilde gerçekleştirilebilir. Anne ve bebeğin genel sağlık durumu yerindeyse vajinal doğum tercih edilebilir. Doğumdan sonra eve ziyaretçi kabul edilmemesi, sosyal izolasyon kurallarının uygulanmaya devam edilmesi, anne ve bebek sağlığı açısından son derece önemlidir.

7-COVİD-19 TEDAVİSİ SÜRERKEN DOĞUM NASIL GERÇEKLEŞTİRİLMELİ?
Doğum eylemi başlayan vakalar; Sağlık Bakanlığı’nın bildirdiği koşullarda, negatif basınçlı izole odalarda doğum ünitesinde takip edilmelidir. Takipte dikkat edilmesi gereken konular şunlardır:
• Annenin ateşi, kandaki oksijen saturasyonu, solunum oranı, nabız, tansiyon takibi dikkatli yapılmalıdır.
• NST ile fetal izlem yapılmalıdır.
• Kan oksijen saturasyonu yüzde 95 ve üzerinde tutulmalıdır.
• Doğum şekli konusunda net bir öneri bulunmamaktadır. Serilerde doğumların büyük ölçüde sezaryen ile yapıldığı gözlemlenmektedir. Sezaryen oranlarının fazla olmasında gebelerdeki solunum sıkıntısının rol oynadığı düşünülmektedir. Bununla birlikte vajinal akıntının bebeğe geçiş riski yarattığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.

8-COVİD-19 ANNE SÜTÜ İLE BEBEĞE GEÇER Mİ?
Şu ana kadar yapılan araştırmalarda Covid-19’un anne sütü ile taşınabildiğine dair bir kanıt yoktur. Bu nedenle emzirmenin iyi bilinen faydalarının, Covid-19’un anne sütü ile bulaşabilme potansiyel riskine ağır bastığı düşünülmektedir. Anne ve bebeğin yakın temasının riskleri, fayda-zarar dengesine göre multidisipliner ekip tarafından belirlenmektedir.

9-COVİD-19’A YAKALANAN GEBELER, TAKİPLERİNİ NASIL YAPTIRMALI?
Gebeler Covid-19 salgını boyunca, gebelik takibi yaptırmak için gerekli önlemleri aldıktan sonra en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaktan çekinmemeliler. Gebelerdeki şüpheli ya da tanı konmuş asemptomatik ve hafif vakalar iyileştikten sonra 2-4 haftada bir ultrasonografi, amniyon ve gerekirse doppler USG ile takip edilmelidir.

10-COVİD-19’A YAKALANAN ANNE ADAYLARINA RADYOLOJİK GÖRÜNTÜLEME YAPILABİLİR Mİ?
Alınan tüm önlemlere rağmen Covid-19’a yakalandığında, anne adayı maske takarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Bu süreçte Covid-19 tanısı için tomografi gibi radyolojik görüntüleme yöntemlerinin uygulanması gerekebilmektedir. İlgili hekim, bu süreçte bebek için gerekli önlemleri aldıktan sonra radyolojik görüntüleme yapılabilmektedir. Dolayısıyla anne adayının kendi sağlığı için bu gibi tetkiklerin yapılmasına onay vermesi önerilmektedir. Gebelerin Covid-19’a yakalanmaları durumunda tedavi ve takip süreci, diğer bireylerden farklı şekilde uygulanmamaktadır. Bu süreç boyunca anne adayının genel sağlık durumuna bağlı olarak hekim, kişinin tedavisini evde veya hastanede gerçekleştirebilir.