TÜRKİYE VE İNGİLTERE ARASINDA YENİ BİR SAYFA…

Avrupa Birliği (AB) ile kendisinden ayrılma kararı (Brexit) alan Birleşik Krallık arasında – bir yıllık geçiş sürecinin bitmesine saatler kala- “Ticaret ve İş Birliği Anlaşması” imzalaması, başta Türkiye -İngiltere’yle ciddi boyutta ticari ilişkileri bulunan ülkelere derin bir nefes aldırdı. Bu önemli gelişmenin hemen ardından Türkiye Cumhuriyeti ile İngiltere, Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladı. AB ile Birleşik Krallık ticari ilişkiler konusunda anlaşmaya varamasaydı; aralarındaki ticaret Dünya Ticaret Örgütü MFN (Most Favored Nation) kurallarına göre yürüyecekti. Bu da birçok üründe yeni gümrük tarifesi uygulanması anlamına geliyordu.

İngiltere Ticaret Bakanı Liz Truss ile Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan

“İngiltere’nin Brexit sonrası imzaladığı serbest ticaret anlaşmaları içinde ticari hacim bakımından beşinci büyük durumundaki” 29 Aralık 2020 tarihli Serbest Ticaret Anlaşması’nı (STA) Türkiye Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile İngiltere Ticaret Bakanı Liz Truss parafe etti. Anlaşma Türkiye’deki ekonomi çevrelerince memnuniyetle karşılandı.

Ruhsar Pekcan-Ticaret Bakanı

“TİCARİ İLİŞKİLERİN DAHA DA DERİNLEŞMESİ YÖNÜNDE İLK ADIM”
Ticaret Bakanı Pekcan, 1 Ocak 2020’de işlerlik kazanacak bu anlaşmayla “Gümrük Birliği’nin 25 yılda getirdiği kazanımların korunduğunu ve İngiltere’yle ticari ilişkilerin daha da derinleştirme yönünde ilk adımın atıldığını” dile getirdi: “Anlaşma, mevcut ticari ve ekonomik ilişkilerimizin çerçevesinin korunması ve geliştirilmesi konusunda hükümetlerimiz arasındaki ortak anlayış ve iradenin bir sonucudur. Anlaşma olmasaydı, Birleşik Krallık’a yaptığımız ihracatın yaklaşık yüzde 75’i vergi yüküyle karşı karşıya kalacak, yaklaşık 2.4 milyar dolara varan bir zararımız olacaktı. Bu risk an itibarıyla ortadan kalkmıştır. İş insanlarımız gönül rahatlığıyla bizim için her açıdan kritik bir pazar olan İngiltere ile ticaretlerini sürdürebilirler.”

Brexit sonrası Birleşik Krallık ve AB arasında “Ticaret ve İş Birliği Anlaşması” imzalaması İngiltere’yle 3 milyar dolarlık ticaret hacmine sahip Türkiye otomotiv endüstrisi için kritik önem taşıyordu.

Haydar Yenigün-Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı

“OTOMOTİV SEKTÖRÜ İÇİN YENİ YIL HEDİYESİ OLDU”
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Haydar Yenigün anlaşmayı “Brexit, her iki ülkenin otomotiv sanayisi açısından yıkıcı etkiler doğurabilecek bir süreçti. Otomotiv sektörü Birleşik Krallık ile Türkiye arasındaki toplam ticaret hacminin yüzde 16’sını oluşturmakta. Bu sebeple OSD olarak Anlaşmalı Brexit’in ardından Türkiye ve Birleşik Krallık arasında STA’nın imzalanmasını çok büyük memnuniyetle karşıladık. Anlaşma sektörümüz için adeta bir yeni yıl hediyesi oldu. Başta Ticaret Bakanlığı’mız olmak üzere, bu süreçte emeği geçen hem ülkemizdeki hem Birleşik Krallık’taki tüm yetkililere ve sektör temsilcilerine teşekkür ederiz.” ifadeleriyle değerlendirdi.

Ayşem Sargın-Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Başkanı

“ORTA VE UZUN VADEDE YENİ YATIRIMLAR GETİRECEK”
Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Başkanı Ayşem Sargın, İngiltere ile imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması’nın, AB’yle parafe edilen Gümrük Birliği’nden (GB) sonraki en önemli ticaret anlaşması olduğunu ifade etti: “Bu anlaşmanın sadece ihracatçılarımızın kazanımı anlamına gelmediğine; aynı zamanda ticaret-yatırım ilişkisi göz önünde bulundurulduğunda kısa vadede değişen ve bölgeselleşen küresel tedarik zincirlerine entegrasyonu, orta ve uzun vadede de yeni yatırımları beraberinde getireceğine inanıyoruz.”

Nail Olpak-Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı 

“2017 YILINDAN BU YANA ANLAŞMA METNİ ÜZERİNDE ÇALIŞILIYORDU”
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, konuya ilişkin şunları söyledi: “Türkiye ile Birleşik Krallık, Serbest Ticaret Anlaşması imzalayarak çok önemli bir adım attı. Birleşik Krallık, AB ile varılan Gümrük Birliği Anlaşması’nın hemen ardından ilk ikili anlaşmasını Türkiye ile gerçekleştirdi, bu da çok önemli. Her iki taraf da anlaşma metni üzerinde 2017 yılından bu zamana çalışarak uzlaşmaya varmışlardı. Sürecin bugüne kadar gelmesinde emeği geçen herkese ve gecikme olmadan tam zamanında bu anlaşmanın imzalayan Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan’a teşekkür ederiz. Biz de DEİK olarak, bu sürecin iş dünyası perspektifiyle bir parçası olduk. Birleşik Krallık’ın AB’den anlaşmalı ayrılmasının ardından bu anlaşma, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi için de bir zemin oluşturur diye bekliyoruz. Anlaşmayı, iş dünyası olarak büyük memnuniyetle karşılıyoruz.”

Jak Eskinazi-Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkanı

“BİRLEŞİK KRALLIK, TİCARET FAZLASI VERDİĞİMİZ ÜLKELERDEN BİRİ”
Birleşik Krallık’ın Türkiye’nin en fazla ticaret yaptığı ikinci (Almanya birinci) pazar olduğunu, Ege Bölgesi’nden gerçekleşen ihracattaysa üçüncü sırada yer aldığını belirten Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “2019’da Türkiye geneli ikili ticaret hacmimiz 17 milyar dolara ulaştı. Birleşik Krallık, gelişmiş ülkeler arasında ticaret fazlası verdiğimiz ülkelerden biri. En fazla tekstil, hazır giyim, elektrik-elektronik, motorlu araçlar ve parçaları, elektrikli ve elektriksiz makinalar ve demir-çelik ürünleri ihraç ediyoruz. Ege’den en fazla ihracat yaptığımız sektörler ise kuru meyve, konfeksiyon, yaş meyve sebze mamuller, su ürünleri. Son 10 senede ticaretimizde yüzde 70’lik artış yaşandı. Birleşik Krallık ciddi bir gıda ithalatçısı. Yılda 14,4 milyar dolar tarımsal ürün ithal ediyor. Ve tükettiği gıdanın dörtte biri AB ülkelerinden.” dedi.

“ANCAK İNGİLTERE GÜMRÜK MEVZUATINA HENÜZ HAZIR DEĞİL”
Eskinazi şu ayrıntılara da dikkat çekti: “Gümrük Birliği’nin devamını sağlayacak STA, 2023’e kadar hedeflenen 20 milyar dolar ticaret hacmi hedefimiz için kritik önemde. Müzakereleri en başından beri yakından takip ediyoruz. Ancak Birleşik Krallık tarafı gümrük mevzuatına henüz hazır değil. Ayın 10’una doğru netleşecek. Türkiye geneli kasım ayı ihracatımız yüzde 18 artışla 1 milyar dolara ulaştı. Ocak-Kasım ihracatımız ise 9 milyar dolar tutarında. Ege Bölgesi ihracatımız Kasım’da yüzde 23 artarak 86 milyon dolar civarında gerçekleşti. Ocak-Kasım ihracatımız ise 742 milyon dolar. STA ticaretimizin devamlılığına fayda sağlayacağı gibi Birleşik Krallık ile yeni anlaşmaların yapılmasına da zemin hazırlayacak.”

Ahmet Öksüz-İstanbul Tekstil Hammaddeleri ve İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı 

“TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN EN BÜYÜK TİCARİ ORTAKLARINDAN”
Tekstil ve hammaddeleri sektörünün İngiltere’ye dönük ihracatında –yeni tip Koronavirüs (Covid-19) salgını süreci dahil- son 5 yıldır artış kaydedildiği bilgisini veren İstanbul Tekstil Hammaddeleri ve İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, anlaşmanın önemini şöyle anlattı: “İngiltere’ye ihracatımız yıllık yaklaşık 500 milyon dolar seviyelerinde. Ülkemizin ve sektörümüzün, en büyük ticari ortaklarından biri olan Birleşik Krallık ile yeni bir döneme başlıyoruz. Anlaşma, rekabetçi konumumuzun korunması ve güçlenmesi için kritik öneme sahip. İmzalanan Serbest Ticaret Anlaşması ile birlikte İngiltere’de rekabet içerisinde olduğumuz küresel rakiplerimizden pozitif ayrışmaya devam edeceğiz. Sürdürülebilir ihracat hedeflerimiz doğrultusunda Brexit sürecinin ülkemiz adına en hızlı şekilde çözüme kavuşmasını sağlayan başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan ve Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanımız Sayın İsmail Gülle’ye teşekkür ediyoruz.”

Sinan Ülgen-Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi (EDAM) Başkanı 

BREXİT ANTLAŞMASI’NA DAİR BİR TÜRKİYE PERSPEKTİFİ
İstanbul merkezli bağımsız düşünce kuruluşu Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi’nin (EDAM) Başkanı Sinan Ülgen , “Brexit Antlaşmasına dair bir Türkiye perspektifi” başlıklı ve 26 Aralık 2020 tarihli yazısının girişinde “Birleşik Krallık ile Avrupa Birliği’nin Brexit ile ilgili bir anlaşmaya imza atmaları Türkiye bakımından birçok açıdan önem taşıyor. Öncelikle kısa vadede, bu anlaşma Türkiye’nin İngiltere ile dış ticaretinin olumsuz etkilenme riskini ortadan kaldırıyor. Aksi olsaydı, AB ile İngiltere arasındaki ticaret Dünya Ticaret Örgütü MFN – Most Favored Nation kurallarına göre yapılması gerekecek ve birçok üründe gümrük tarifeleri yürürlüğe girecekti. AB ile Gümrük Birliği içinde olan Türkiye açısından da aynı durum geçerli olacak, Türkiye’den İngiltere’ye yapılan ihracat gümrük vergilerine tabii olacaktı. Bunun sonucunda başta otomotiv, hazır giyim ve elektronik eşya gibi birçok ürün grubunda İngiltere’de kayda değer pazar payı elde etmiş olan Türk firmaları rekabetçiliklerini kaybedeceklerdi. AB ile Birleşik Krallık arasında imzalanan “Ticaret ve İşbirliği Antlaşması” sayesinde şimdi Türkiye de müzakeresi zaten daha önceden tamamlanmış olan İngiltere ile bir Serbest Ticaret Anlaşmasını 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle hayata geçirebilecek. Böylelikle ihracat Gümrük Birliği dönemine benzer şekilde gümrük tarifelerine tabii olmadan devam edebilecek. Bu noktada tek ve bazı sektörler bakımından önemli değişiklik, Birleşik Krallık ile ticaretin bundan böyle menşe kurallarına tabii olarak yapılması gereği olacak. İhracatçı firmaların, üretim sürecinde kullandıkları girdilerin ışığında, ürünlerinin Türk, AB veya Birleşik Krallık menşeine sahip olduklarını garanti altına almaları gerekecek.” analizini ortaya koydu.

Ülgen’in yazısının tamamı şu adreste: https://edam.org.tr/brexit-antlasmasina-dair-bir-turkiye-perspektifi/