COVID-19’UN SAĞLIKÇILARA BİR ZARARI DAHA: ELDİVEN ALERJİSİ…

Alerji ve Astım Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, sürekli ve uzun surelerle tıbbi eldiven kullanımının alerjik reaksiyon görülme ihtimalini artırdığını vurguladı: ““Çoğunlukla irritasyona bağlı irritan kontakt dermatit görülüyor. Bazen Thiuram kimyasalı latekse bağlı temas alerjisine de rastalayabiliyoruz.”

Covid-19 salgınıyla en ön cephede mücadele eden sağlık çalışanlarına hastalardan virüs bulaşma riskini azaltan nesnelerden biri de tıbbi eldiven. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ-WHO) de özellikle hastalarının bakımı sırasında eldivenin koruyuculuğuna ve gerekliliğine dikkat çekiyor. Ancak uzun sürelerle eldiven takmak ciltte alerjiye sebep oluyor.

Alerji ve Astım Derneği Başkanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, “eldiven kullanımı dolayısıyla tahriş edici kontakt dermatit, alerjik kontakt dermatit ve kontakt ürtiker dahil birçok ters cilt reaksiyonu” tespit ettiklerini söyledi: “Çoğunlukla irritasyona bağlı irritan kontakt dermatit görülüyor. Bazen Thiuram kimyasalı latekse bağlı temas alerjisine de rastalayabiliyoruz.”

Prof. Dr.Ahmet Akçay-Alerji ve Astım Derneği Başkanı

EN RİSKLİSİ LATEKS ELDİVENLER
“Titril, lateks ve plastik bazlı üç eldiven türü var ve en çok lateks eldivende alerji riski görülüyor.” diyen Prof. Dr. Akçay, şu bilgileri paylaştı: “Nitril eldivenler petrol bazlı ve kimyasallara karşı lateks eldivenlerden çok daha iyi koruma sağlıyor. Özellikle lateks alerjileri olan bireyler için öneriyoruz. En büyük dezavantajı ise pahalı olması. Covid-19 salgını sırasında daha iyi dayanıklılık sağladığı için nitril ve lateks eldivenler tercih ediliyor. Lateks eldivenler esnektir, tam oturur, dokunmaya duyarlıdır ve orta düzeyde koruma sağlar. Ancak alerji gelişme riski yüksektir. Bunun yanı sıra sağlık çalışanları arasında hipoalerjenik polivinilklorür (PVC) kabul edilen plastik eldivenler de kullanılıyor. Bu eldivenlerde kullanılan bazı katkı maddelerine karşı da alerji geliştiği gözlemlendi.”

KİMLER RİSK ALTINDA?
Çocuk Alerji ve İmmünoloji Uzmanı Akçay, en çok sağlık personelinin eldiven alerjisisi riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtti: “Doğal kauçuk latekse karşı duyarlılığın, sağlık çalışanları arasında arttığını gözlemledik. Bunun yanı sıra egzama ve el dermatitis öykülü hastalar, özellikle muz, avokado, kestane, kivi başta olmak üzere belirli yiyecek alerjisi olanlar, kadınlar, güzellik, hizmet ve servis sektöründe çalışanlar da risk altında.”

ELDİVEN ALERJİSİNİN BELİRTİLERİ
Eldiven alerjisinde en sık dermatit (cilt iltihabı) görüldüğünü ifade eden Akçay, “Deri reaksiyonları arasında elde kaşıntı, yanma, batma, temas ve vücutta kurdeşen (ürtiker) bulunur. En sık gözlenen reaksiyon, kuru, kabuklu, çatlak lekeler şeklinde ortaya çıkan tahriş edici temasa bağlı dermatittir. Eldiven alerjisi olanlarda nadiren balon şişirme gibi nefes yoluyla lateks temasına bağlı nefes sıkışması, nezle ve tansiyonda düşme gibi ciddi alerjik şoka dahi neden olabilmektedir.” dedi.

ELDİVEN ALERJİSİNİN TEŞHİSİ
Akçay, tanının alerji deri testiyle konulduğunu kaydetti: “Şüpheli hastalarda, balonlara, eldivenlere, baryum lavmanına ve diğer lateks cihazlara karşı kapsamlı bir alerjik reaksiyon öyküsü alınır. Tanıda altın standart, elde alerji belirtileri olan hastalarda deri-prick testi (alerji deri testi) ve ciddi alerjik reaksiyon yaşayanlarda kanda latekse özgü IgE antikor değerlendirmesidir. Bununla birlikte eldiven uygulama testi ve yama testi alternatif tanı testleridir.”

NASIL TEDAVİ EDİLİYOR?
Hipoalerjik eldivenleri öneren Akçay, alerji tedavisi hakkında şunları dile getirdi: “Kurdeşen gelişmişse rahatsızlık antihistaminiklerle ve antijenin ortadan kaldırılmasıyla tedavi edilebilir. Temasa bağlı alerji için ele sürülen kortizonlu merhemler en iyi tedavi seçeneği olarak kabul edilir, ancak faydaları yan etki risklerine karşı tartışmalıdır. Eldiven tozunun alerjik reaksiyonlara neden olduğu ve pudrasız eldiven kullanımından sonra el egzamasının önemli ölçüde azaldığı bilgisine ulaştık. Bu nedenle, mevcut pandemik durumda pudrasız eldiven kullanılması öneriyoruz.”

RİSKİ AZALTMANIN YOLLARI…
Akçay, eldiven alerji riskinin azaltılması için şu tavsiyelerde bulundu:
-Lateks olmayan eldivenler kullanın (vinil eldivenler, pudrasız eldivenler, hipoalerjenik eldivenler veya eldiven astarları gibi)
-Lateks alerjiniz varsa bunu gösteren bileklik veya kolye takılması önemli bir önlemdir
-Ciddi derecede lateks alerjiniz varsa adrenalin oto-enjektörü bulundurmanız alerjik şok gelişmesi durumunda hayat kurtarıcı bir önlem olacaktır.

-Eldiven kullanmadan önce elinizi nemlendirmeyin veya ıslatmayın. Çünkü bu uygulamalar eldivendeki kimyasalların daha fazla emilmesine neden olarak alerjiyi artırabilmektedir.

-Eldiven kullanımı sonrası ellerin yıkanması ve arkasından nemlendirici kullanmak alerji gelişimini azaltacaktır.