YENİ BAL TEBLİĞİYLE SAHTECİLİĞE SON…

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği, akademisyenler, sektörel dernek temsilcileri ve Tarım ve Orman Bakanlığı görevlilerinden oluşan Türk Gıda Kodeksi Bal Komisyonu’nun 3 yıldır üzerinde çalıştığı yeni bal tebliği yayınladı. 31044 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği Bal Tebliği’nin yenilenmiş halinde; halk arasında katılaşma ya da donma olarak ifade edilen kristalleşmenin doğal olduğu belirtildi. Polen ile maltoz şekeri analizleri de zorunlu hale getirilerek balda sahteciliğe karşı tedbir alındı. Ayrıca ‘ham bal’ tanımı da tebliğe girdi.

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı Ziya Şahin; balın elde edildiği bitki kaynağına göre zamanla kristalleştiğini, durumun sanki “şeker katılarak tağşiş edilmiş bal” algısı oluşturduğunu ve bu yüzden arıcıların ballarını tüketicilerle buluşturmakta zorlandığını söyledi.

Ziya Şahin-Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı

“ŞİFASINDAN YARARLANABİLMEK İÇİN BAL HAM HALİYLE TÜKETİLMELİ”
“Kristalleşmiş balları şeker ilave edilmiş bal zanneden vatandaşlar bu ürünleri satın almadıkları için marketler bu ürünleri üreticilere iade ediyorlardı. Bu iadeler sebebi ile arıcılar zarar ediyorlardı ve ballarını gerçek değerinin altında bal paketleme firmalarına satmak zorunda bırakılıyorlardı.” diyen Şahin, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Bal paketleme firmalarının birçoğu balları 15-30 dakika 70-80 derecede ısıtarak ve ayrıca içindeki besin değerini sağlayan polenleri filtre ederek rafa gönderiyorlar. Burada da amaç balın kristalleşmesini önlemek ve balların uzun süre raflarda sıvı, berrak kalmasını sağlamak. Ama bu işlemler balın besin değerini azaltıyor. Tüketici bunları bilmiyor rafta gördüğü bütün balları aynı işlemlerden geçmiş doğal bal zannediyor. Halbuki gerçek öyle değil. Tebliğe balın kristalleşmesinin doğal bir olay olduğu ve ayrıca ham bal tanımı girdiği için artık tüketiciler bu ayrımı yapabilecek. Ham bal ısıl işlem görmemiş ve içerisindeki polenler tutulacak şekilde filtre edilmemiş baldır. Sadece içerisindeki gözle görülebilen yabancı maddeler süzülür ve kavanozlanır. Böylece kovandan gelen besin değeri korunarak bal tüketicilere ulaştırılır. Ham bal, besin değeri açısından en değerli baldır. Aslında balın doğru tüketimi bu şekilde olmalıdır. Ham bal yüksek sıcaklıkta ısıl işlem görmediği için doğal olarak kristalleşir yani donar. Ama balın bu haliyle tüketilmesinde hiçbir sakınca yoktur. Balın asıl şifasından yararlanabilmek için bal ham haliyle tüketilmelidir.”

Uluslararası Arı Ürünleri Standartları (ISO) Komisyonu Üyesi Gıda Yüksek Mühendisi Aslı Elif Tanuğur Samancı ise söz konusu tebliğdeki “balın tanımı ve özellikleri ile bala uygulanan işlemlere ilişkin” revizyonların hem tüketiciyi hem de üreticiyi korumak adına çok önemli olduğunu ifade etti.

Aslı Elif Tanuğur Samancı-Uluslararası Arı Ürünleri Standartları (ISO) Komisyonu Üyesi, Gıda Yüksek Mühendisi

“HAM BAL TANIMININ TEBLİĞE GİRMESİ SON DERECE GEREKLİYDİ”
Arıcılıkta 2’nci ülke konumundaki Türkiye’de hazırlanan standardın dünya için örnek oluşturacağını belirten Samancı, tebliğdeki yenilikler hakkında şunları dile getirdi: “Özellikle de ülkemize has son derece değerli bir bal çeşidimiz olan çam balının doğru tanımlaması yapılmıştır. Çam balı antibakteriyel, antifungal, antioksidan özellikleri ile dünyada ayrışan, üst kalite bir bal çeşididir. İhracat potansiyeli olan bu değerli bal çeşidimizi, ülkemizde ve dünyada yeteri kadar tanıtamamaktayız. Tebliğin yeni halindeki doğru tanımlamalar ile çam balının dünyada tanıtımına da katkı sağlanacaktır. Ayrıca bitki ismi ile satılan ballarda zorunlu hale getirilen polen analizi ve ayrıca maltoz şekeri analizi ile de balda sahteciliğin önüne geçme noktasında önemli bir adım atılmıştır. Özellikle ham bal tanımının tebliğe girmesi tüketicinin doğru bilgilendirilmesi anlamında son derece gerekli idi. Balların aşırı ısıtılarak kristalleşmesinin engellendiğini tüketici bilmiyordu. Bu konuda tüketici yanıltılıyordu. Ama artık etiketinde ‘ham bal’ ifadesini gördüğü zaman bu balların ısıtılmamış ve kovandan geldiği haliyle besin değeri korunmuş bal olduğunu bilecek. Tercihini bu doğrultuda yapabilecek.”