FİLTRE KONUSUNDA KAFALAR İYİCE KARIŞTI…

Bacalarında filtre bulunmayan termik santrallere 30 ay daha süre tanıyan tartışmalı kanun maddesi Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından veto edildi. Ancak bu vetoyla tartışmalar tümden bitmedi. Başka bir yasa maddesinin zaten süreyi 31 Aralık 3019 tarihinin ötesine taşıdığını, dolayısıyla vetonun havada kaldığını ileri sürenler var. Peki gerçek ne? Detayları aşağıda…

Termik santrallerin bacalarına filtre takılması için verilen süre 31 Aralık 2019’da doluyor. AK Partili ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla süreyi 30 Haziran 2022 tarihine kadar (30 ay) uzatan ve büyük tartışmalara sebep olan yasa maddesi “halkının sesini dinlediğini” belirten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından veto edildi.

1 OCAK 2020 GELDİĞİNDE NE OLACAK?

2019 yılı sonuna sayılı günler kaldı. Söz konusu 13 termik santraldeki bacaların bu denli kısa zamanda filtreli hale getirilmesi neredeyse imkansız. Peki şimdi ne olacak? 1 Ocak 2020’de filtre şartına uymayan santraller için ne gibi işlem uygulanacak?

“ACABA VETONUN ARDINDA BAŞKA HESAP MI VAR?” ŞÜPHELERİ…

Bu detay, filtreyi erteleyen yasadan da fazla tartışılır oldu. Kafalarda “Acaba bu vetonun ardında farklı bir hesap mı var?” sorusu dolaşıyor. Bazı basın kuruluşları ve sosyal medya kullanıcıları bu şüpheye dair iddiaları dillendiriyor.  “Zaten yürürlükteki başka bir yasa o santrallerin filtresiz çalıştırılmasına müsaade ediyor.” bilgisi paylaşılıyor.

ÖZEL YASADAKİ MADDE GEÇERLİ…

Olay hukuki açıdan ele alındığında bilinmesi gereken gerçek şudur ki; bir hususla ilgili iki yasa maddesi bulunuyorsa özel nitelikli yasada yer alanı uygulanır.  Bu yüzden süreyi 31 Aralık 2019’da sonlandıran madde geçerlidir.

KONU YILBAŞINDAN SONRA ÇOKÇA TARTIŞILACAK

31 Aralık’a dek filtre takılması işleminin yetişmeyeceği  aşikar. Normal şartlar altında idarenin sürenin bitiminde filtresiz santrali mühürlemesi gerekir. Konu yılbaşını takiben yeniden gündeme taşınacak ve çokça tartışılacak.

YÜRÜTMEYİ DURDURMA TAKTİĞİ SAHNELENEBİLİR

Türkiye’deki hukuk sisteminin ve davaların  yavaş yürüdüğü herkesçe malum. İdarenin mühürleme kararına karşı açılacak bir yürütmenin durdurulması talebini içeren iptal davasında, çok doğal olarak !!! bölge idare mahkemesi  yürütmenin durdurulması kararı verebilir.. Ardından “geçerli mevzuat, özel hüküm, genel hüküm, kamu yararı” kavramları üzerinden ipe un serme süreci başlayabilir. Ortalama bir hesapla 2 yıl Bölge İdare Mahkemesi sürer. Üstüne bir de en az 1 yıl Danıştayı ekleyince alın size 36 ay. Yani 3 yıllık ipe un serme süreci. Kısacası muhtemelen böyle bir taktik sahnelenebilir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın veto ettiği  “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” başlıklı kanuna dair teklif  incelendiğinde, son iki maddenin 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile ilgili değişiklikler içerdiği, bir madde ile lisanssız üretim projeleri ile ilgili bir düzenleme yapılırken, geçici 26 maddeyle  “Sözleşme Süre Uzatımı ve Devir” ayrıntısının kanuna eklendiği görülüyor.

GEÇİCİ 26 MADDE NE DİYORDU?

Geçici Madde 26-(1)’ de şöyle deniyor: “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihinden önce; 5 inci maddenin on ikinci fıkrası ve ilgili mevzuat kapsamında yarışması yapılan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle devam eden ilgili sözleşmeler ile 18 inci maddenin beşinci fıkrası kapsamında özelleştirme ihalesi yapılan ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle devam eden Devir Sözleşmeleri ve Elektrik Satış Anlaşmaları kapsamındaki hak ve yükümlülükler için öngörülen süreler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren otuz altı ay süreyle uzatılır.” Bazı hak ve YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİNE GETİRİLMESİ İÇİN ÖNGÖRÜLEN SÜRELER 36 ay, yani 3 yıl uzatılıyor. 

31 ARALIK 2019 TARİHİ KESİNDİR

Bu istek kanun yapma tekniğine tamamıyla aykırı. Çünkü hangi gerekçeyle ve nasıl bir düzenleme olduğu konusunda hiçbir somut ve doğru açıklama ile belirlilik yok. Yasalaştırılmak istenen bu teklifte dolandırılan söz ve cümlelerle çevre yükümlülüklerinden muafiyet süresi uzatılmak mı istenmektedir? Niyet bu ise, bir kez daha anımsatmak, vurgulamak isteriz; anılan santrallere 2019 yılı sonuna kadar verilen süre kesindir. Anayasa Mahkemesi 28 Aralık 2017 tarihli kararında “…31.12.2019 tarihine kadar tanınan süre kesin olup…” diyerek bu sürenin uzatılamayacağını vurgulamıştır.

Cumhurbaşkanının vetosuyla ortadan kalkan değişiklik teklifi yürürlükte olan  6446 sayılı Kanun’un  Geçici 8. Madde hükümlerinin tatbik edilmesi sonucunu doğurur. Bu maddenin hükmü, yürürlük tarihinden sonra özelleştirilecek olanları da kapsamaktadır. “Çevre mevzuatına uyumuna yönelik yatırımların gerçekleştirilmesi ve çevre mevzuatı açısından gerekli izinlerin tamamlanması” için verilen son tarih 31 Aralık 2019’dur.