SAVUNMA SANAYİİNDE TAM “SAHA” PRES

Türkiye’nin savunma sanayindeki cirosu 2018’de bir önceki yıla nazaran yüzde 31 oranında arttı. İhracattaki artış ise yüzde 20. Yine aynı yıl savunma Ar-Ge’si için 1 milyar 448 milyon dolar harcandı. SİHA ve İHA’ları yüzde 93 yerlilikle kendimiz üretiyoruz. 2015’te kurulan SAHA İstanbul, bu ilerlemenin artarak devam etmesi için çalışıyor.

Savunma sanayi; ülkelerin ekonomik bağımsızlığındaki ve güvenliğindeki en stratejik alanların başında geliyor. Türkiye son yıllarda bu konuda atağa geçmiş durumda. Savunma sanayinin millileşmesi ve tamamıyla yerli kaynaklarla üretim yapabilmesi için pek çok proje hayata geçiriliyor. Milli savaş gemimiz, MİLGEM karasularımızda güvenliğimizi sağlıyor. Silahlı ve silahsız insansız hava araçlarını (SİHA ve İHA) uçuş kontrol yazılımlarından donanımlarına kadar yüzde 93’leri bulan yerlilik oranıyla kendi firmalarımız üretiyor ve üstelik başka ülkelere satıyor. Türkiye’ye SİHA satılmadığı ve satılan İHA’ların bakımında zorluklar çıkarıldığı günler gerilerde kaldı.

Devletin yanı sıra sektörde faaliyet gösteren firmalar da canla başla sürece katkı sunuyor. Oluşturulan sivil toplum kuruluşlarıyla iş ve güç birliklerine imzalar atılıyor. Kısa bir süre önce kurulan SAHA İstanbul Savunma, Havacılık ve Uzay Kümelenmesi Derneği, artık Avrupa’da da adından söz ettiriyor. Dernek, “Savunma Sanayinin her dalında, havacılık ve uzay sanayi firmalarını yönlendirmek, bilgilendirmek ve onlara rehberlik etmek suretiyle kümelenmeler oluşturma; böylece milli üretim yetenek ve kapasitesini artırma” idealine sahip. Hangi amaçla kurulduklarını, hedeflerini, şimdiye kadar neleri başardıklarını ve öngörülerini derneğin Genel Sekreteri İlhami Keleş’le konuştuk. Keleş’in paylaştığı istatistikler, gerçekten gurur, heyecan ve ümit verici boyutta.

“HEDEFLERİMİZİN BÜYÜK BÖLÜMÜNÜ HAYATA GEÇİRDİK”
-Kurulduğunuz tarih Mart 2015’ten bu yana başlangıçtaki öngörülerinizle kıyaslarsanız hedefleriniz doğrultusunda ne kadar yol kat ettiniz?
17 Mart 2015 tarihinde 27 üye tarafından kurulan SAHA İstanbul Savunma, Havacılık ve Uzay Kümelenmesi Derneği’nin bugün 391 üyesi bulunuyor. SAHA İstanbul kurulduğunda, ana odağımıza adlığımız Kuzey Marmara Bölgesi’ndeki sanayiciler teknolojik ve altyapı birikimlerini savunma ve havacılık sektörlerinde değerlendirmek konusundan çok istekli değildi. Firmalara ana yüklenici firmaların ve bürokrasinin olduğu Ankara’ya, Ankara’da yerli firmalara mesafeli duruyordu. Biz firmaları bilgilendirmek, motive etmek ve bürokratik güçlükleri yenmelerine katkı sağlamak suretiyle firmalarımızı savunma havacılık ve uzayın ihtiyaç duyduğu yüksek teknoloji gerektiren ürünleri ve sistemleri üretebilecek hale getirmek amacıyla faaliyetlerimiz başladık. Hedefimiz; kritik teknolojilerde dışa bağımlılığın ortadan kaldırılması maksadıyla Türk sanayi üretiminin yüzde 50’sini gerçekleştiren bu coğrafyanın, daha etkin görevler üstlenmesi sağlamaktı. Bölgedeki mevcut potansiyeli kullanarak yüksek teknolojik ürün geliştirmek ve üretmek için bölge firmaları arasında işbirliği oluşturarak sinerji yaratmayı hedefleyerek yola çıktık. Bunun sonucu olarak milli savunma sanayi projelerinde ve havacılıkta, yerli katkı oranını artırmak, bazı kritik projelerde yüzde 100 yerlilik düzeyine ulaşmak da SAHA İstanbul olarak öncelikli hedeflerimiz hatta ülkemizin bağımsızlığını düşündüğümüzde mecburiyetlerimiz arasında yer alıyordu. Hedeflerimizin büyük bölümünü hayata geçirdik.

“FİRMALARIN BAKIŞ AÇILARINI DEĞİŞTİRDİK”
-Nelerin başarıldığını örneklerle ve sayısal verilerle anlatır mısınız?
En önemlisi ana yüklenici ve tedarikçi firmaların bakış açısını değiştirmiş durumdayız. Üyelerimiz arasında ilk insansız hava aracını (İHA) üreten Baykar, türbin motor çalışan Kale Grubu, uluslararası havayolu şirketlerine ait yüzlerce uçağın bakımını yapan THY Teknik, ASELSAN, TAI, ROKETSAN, HAVELSAN gibi vakıf şirketlerinin bulunduğu SAHA İstanbul bugün 391 üye ile Türkiye’nin en büyük sanayi kümelenmesi, Avrupa Havacılık Birliği’ne üye 2’inci büyük kümelenme. Üyelerimizin yüzde 13’ünü oluşturan 50 firma büyük ölçekli; yüzde 87’sini oluşturan 341 firmaysa KOBİ ölçeğinde. Stratejik öneme sahip onlarca projeyi hayata geçirdik ve yenilerini üretmeye devam ediyoruz. 2019 yılı sonunda üye firma sayımızı 500’e çıkarmayı hedefliyoruz.

“TÜRKİYE’NİN POTANSİYELİNE İNANDIRDIK”
-Savunma, havacılık ve uzay alanlarında yerli ve milli sanayinin ortaya çıkmasının önündeki en önemli engeller nelerdir; bunları aşmak için ne yapılmalı?
Savunma, havacılık ve uzay endüstrisinde yerli ve milli sanayi her gün gelişmeye devam ediyor. Bu alanlarda pek çok yerli üretme imza atıldı, hatta ihracat bile başlandı. Türkiye artık İHA’lar, SİHA’lar, MİLGEM İhraç eden bir ülke… Bu endüstrilerde kullanılan ve yurt dışından alınan yüzlerce ürün millileştirildi. İlk adım hem ana yüklenici firmaların hem tedarikçilerin Türkiye’nin potansiyeline inanması gerekiyordu ki; bu gerçekleşti. Artık ilk olarak yerli sanayici akla geliyor. Henüz potansiyelimizin tamamını kullanamıyoruz ama kullanmayı öğreneceğiz. Birlikte çalışmak, işbirliği yapmak ve ileri teknolojiler geliştirmek konusunda oldukça yol aldık. Eksiklerimiz tamamlandıkça Savunma, havacılık ve uzay alanlarında yerli ve milli örneklerimizin sayısı da artacak.

“CİRO YÜZDE 31, İHRACAT YÜZDE 20 ARTTI”
-Türkiye savunma sanayinde sizin de katkılarınızla son yıllarda ciddi bir atak kalktı. Şuanda hangi noktaya gelinmiş durumda?
Ülkemiz adına artık yapılan çalışmalarını rakamsal olarak da görebiliyoruz. Savunma sanayi cirosu 2018 yılı rakamlarına göre bir önceki yıla oranla yüzde 31 oranla artarak 8 milyar 161 milyon doları bulmuş durumda. İhracatımız ise yüzde 20’lik bir artışla 2 milyar 188 milyon dolara ulaştı. 2018 yılında savunma alanında 1 milyar 448 milyon dolar AR-GE için harcanmış ve savunma sanayimizin gelişmesinde önemli bir katkı oluşturmuş.
SAHA İstanbul bugüne kadar pek çok ürünün yerlileştirilmesinde rol aldı. Bunlardan sadece bazılarını şöyle sıralayabiliriz: THY Teknik için yerli uçak parçaları üreten 104 firma; Boeing’e onaylı tedarikçi firmalar; ROKETSAN’a 33 çözüm ortağı firma; ASELSAN’a alt sistem üreticileri; THYSSENKRUPP’a çözüm ortağı; Askeri Fabrikalar ve Askeri Tersaneler için onaylı tedarikçiler; Makine ve Kimya Endüstri Kurumu’na tedarikçileri; Askeri Kara Araçları ana yüklenici firmalara tedarikçiler; TCG ANADOLU ve MİLGEM projelerine yerli tedarikçiler. Ayrıca Türkiye’nin Titanyum dövme, ingot yeteneği kazanılmasına öncülük ettik.
-Savunma, havacılık ve uzay alanına yakın en yakın sanayi kolları hangileri?
Savunma havacılık ve uzay endüstrisi yüksek teknolojinin kullanıldığı alanlardır. Ancak bu alanlardaki üretimler genellikle çok paydaşlı üretimler olduğu için sanayinin hemen her kolu bu sektörlerin içinde yer almaktadır.

“AVRUPA HAVACILIK KÜMELERİ BİRLİĞİ’NE KABUL EDİLDİK”
-Avrupa’nın 2’inci büyüklükteki sanayi kümelenmesisiniz. Peki, dünya firmalarıyla iletişim ve entegrasyonda ne gibi faaliyetler yürütülüyor? Hangi uluslararası kuruluşlarla temas halindesiniz?
SAHA İstanbul son bir yıldır uluslararası tanıtım ve network çalışmalarına ağırlık verdi. 2019 yılında yurtdışındaki tanıtım ve işbirliği çalışmalarına ağırlık vererek platform üreticisi firmaların çözüm ortakları olma gayretleri ile pazarı genişletmeye çalışıyoruz.
Bu yıl SAHA İstanbul, Avrupa Havacılık Kümeleri Birliği’ne kabul edildi. İlerleyen aşamada AB’ye karşı Türkiye’nin havacılık endüstrisi temsilcisi olacak. Yurtdışında ve ülkemizde düzenlenen uluslararası önemli savunma ve havacılık fuarlarının hemen hepsinde olmaya özen gösteriyoruz. Yurt dışındaki pek çok ana yüklenici ve tedarikçi firma ile sürdürdüğümüz iletişimlerle üyelerimiz için işbirlikleri fırsatları yaratıyoruz. Örneğin bir kaç önce Türkiye’ye gelen Amerikalı bir sanayici grupla üyelerimizin görüşmelerini sağladık.
Malezya, Singapur, Endonezya gibi Güney Doğu Asya Ülkeleri, D-8 Ülkeleri Fransa ve Almanya, Afrika ve ABD bizim hedef bölgelerimiz. Özellikle D- 8 Ülkeleri ile sertifikasyon konusunda müşterek yapmaya çalıştığımız projelerimiz var.
Airbus üretiminin yapıldığı Fransa Toulouse ve Boeing üretiminin yapıldığı ABD’deki Seattle bizim için önemli endüstri merkezleri. Savunma ve havacılık sanayine bir şeyler üreten firmalar da ana yüklenici firmaların olduğu bu şehirlerin etrafında kümelenmiş durumda. Bir nevi coğrafi kümelenme… Biz de SAHA olarak bu bölgelerle ilgileniyoruz, çeşitli işbirlikleri geliştirdik ve yenileri için görüşmeler yapıyoruz. Son olarak SAHA İstanbul olarak 17-23 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirilen Paris Havacılık Fuarı’nda Avrupa Kümeler Birliği (EACP) ile detaylı bir işbirliği imzaladık.

SAHA EXPO 2020’NİN HAZIRLIKLARI BAŞLADI
SAHA İstanbul’un 2018 yılında ilkini düzenlediği SAHA EXPO Savunma Havacılık Uzay Fuarı’nın 2’cisi 25 – 28 Mart 2020 tarihleri arasında gerçekleşecek. Büyük ilgi gören fuarın birincisinde ulusal ve uluslararası ölçekte pek çok anlaşma imzalanmıştı. Hazırlıkları başlayan SAHA EXPO 2020’ye daha fazla katılım olması bekleniyor. Katılımcı firmalar İstanbul Fuar Merkezi’nin 9, 10 ve 11’inci salonlarında yerlerini alacak.

SAHA EXPO 2020’de “denizcilik, havacılık ve uzay sanayiinde harekat ortamında kullanılacak, en modern platformların alt sistemlerinin ve komponentlerin tasarlanması, geliştirilmesi ve üretilmesine yönelik çalışan” yerli firmaların ürünleri sergilenecek. SAHA İstanbul üyesi ana yüklenici firmaların da dahil olacağı SAHA EXPO 2020’de ulusal ve uluslararası ana üretici firmalarla bir araya gelinecek. Katılımcılar kendilerini tanıtma, üretim yeteneklerini ve potansiyellerini gösterme fırsatı bulacak.

STRATEJİK İŞBİRLİKLERİNE İMZA ATILACAK
Ulusal ve uluslararası stratejik işbirliklerine ev sahipliği yapması beklenen fuar, Türkiye’nin millileşme hamlesine önemli katkılar sunacak. Yurtiçinden ve yurtdışından resmi ve özel kurumların temsilcileri ile satın alma heyetlerini buluşturacak.

SAHA EXPO 2020’de silahlı ve silahsız insansız hava aracı üretiminden, helikopter, uçak, zırhlı araç, silah, roket ve mühimmat imalatına; denizaltı ve savaş gemilerinin üretiminden, tank ve teçhizatlarının, haberleşme cihaz ve ekipmanlarının üretimine, siber güvenlik, yazılım ve donanım geliştirilmesine kadar, savunma sektöründeki tüm alanlarda üretime katkı sağlayan ve ileri teknolojiye sahip firmalar boy gösterecek. Fuar, Türkiye’deki üretim gücünün dünyaya tanıtıldığı uluslararası bir platforma dönüşecek.